Pandeminin darbelerini yiyen kesimlerden biri de yemek sanayicileri. Kapanan ya da konuttan çalışma sonucu alan işletmeler ve kurumların çalışanlarına yemeği kesmesi niçiniyle yüzde 60’a yakın küçülen dalı artık de besin fiyatlarında durdurulamayan artışlar vuruyor. Yıllık mukavelelerle çalışan firmalar enflasyonun yanlışsız hesaplanmadığını da belirterek hesaplara yeni bir kalemin eklenmesini istedi. “Tencere enflasyonu…”
Yemek meblağlarını yıllık mukavelelerle enflasyon oranında belirlediklerini söyleyen Türkiye Yemek Sanayicileri Dernekleri Federasyonu Lideri Hüseyin Bozdağ, lakin açıklanan sayıların gerçek enflasyonu yansıtmadığını belirtti. Bozdağ, şunları söylemiş oldu:
“Geçen yıl 105 TL’ye aldığımız yağı şu anda 260 TL’ye alıyoruz. Eser bazlı bakınca, ortalama yüzde 40 enflasyon var maliyetlerimizde. Fakat açıklanan resmi enflasyon sayıları epeyce düşük olduğu için biz bu artışları tutarlarımıza yansıtamıyoruz. Enflasyon kaleminin hakikat hesaplanması gerekiyor. Tencere enflasyonu dediğimiz yeni bir kalemin açılması gerekiyor. Zira biz sanayi işi yapıyoruz ve kontratlarla bağlıyız. Yani Ayşe Teyze bir kilo et alamadığı vakit zeytinyağlı yapabilir ancak ben o eti almak zorundayım, mukavelem var” dedi.
Restoran ve hizmet sektörüdeki yüzde 1’lik KDV uygulamasının da dalı zora soktuğunu söyleyen Bozdağ, “Biz bütün eserlerimizi en az yüzde 8 KDV ile alıyoruz lakin bu işletmelere yüzde 1 ile fatura ediyoruz. bu türlü her işletmemizin devletten 1 milyon TL’ye yakın alacağı var. Bölümün toplam alacağı 500 milyon TL’nin üzerinde” diye konuştu.
YÜZDE 50 ARTIŞ
Bölümün en büyük sorununun maliyet artışları olduğunu belirten İstanbul Yemek Sanayicileri Derneği Lideri Sedat Zincirkıran ise şunları söylemiş oldu:
“Bakın yalnızca elektrik ve doğalgaza gelen son artırım bile bizim belimizi büktü. Bizim bir sürü soğutma sistemimiz var ve 24 saat daima olarak çalışıyorlar. Hijyen sebebiyle tek kullanımlık kap ve gereçlere geçtik, artış var. Besindeki stokçuluk bütün dünyada almış başını gidiyor. 2020’den bu yana bizim maliyet kalemlerimizde yüzde 50’nin üzerinde artış oldu. Bizim bu maliyetleri müşteriye yansıtmamız koşul.”
ARTIŞA YETİŞEMİYORUZ İFLASLAR BAŞLAYACAK
Temmuz ayında besin fiyatlarının yüzde 3.18 oranında arttığını, bu biçimdece besinde yedi aylık artışın yüzde 20.18’i bulduğunu duyuran Bursa Yemek Sanayicileri Derneği Lideri Coşkun Dönmez, “İflasların başlamasından korkmaya başladık” diyerek şu ayrıntıları verdi:
“Düşük kârlarla çalışan dalımızda hammadde fiyatlarının daima artması sürdürülebilir bir durum değil. Artık daha kısa vakit dilimlerinde fiyat güncellemeleri yapmak durumundayız. Fiyat artışlarına yetişemez hale geldik. Son artırımlar ile dört kap yemekten oluşan ham mönü maliyetimiz 12 TL’yi buldu. Menü maliyetlerimiz 16 / 18 TL’yi bulabiliyor. Bu durumda satış tutarlarımızın 18 / 20 TL’ye çıkıyor. Bizim maliyetlerimizin yüzde 50’sini ham besin oluşturuyor. Bunu ucuzlatmamız imkânsız. Kâr marjlarımız yüzde 6-8. Bu durum sürdürülebilir değil. Kârsız işletmeler yatırım yapamaz. Yatırım yapamayan işletme ise ayakta kalamaz. Unutulmasın ki dalda yaşanacak aksiliklerden herkes ziyan görür” diye konuştu.
Kaynak: cumhuriyet.com.tr
Yemek meblağlarını yıllık mukavelelerle enflasyon oranında belirlediklerini söyleyen Türkiye Yemek Sanayicileri Dernekleri Federasyonu Lideri Hüseyin Bozdağ, lakin açıklanan sayıların gerçek enflasyonu yansıtmadığını belirtti. Bozdağ, şunları söylemiş oldu:
“Geçen yıl 105 TL’ye aldığımız yağı şu anda 260 TL’ye alıyoruz. Eser bazlı bakınca, ortalama yüzde 40 enflasyon var maliyetlerimizde. Fakat açıklanan resmi enflasyon sayıları epeyce düşük olduğu için biz bu artışları tutarlarımıza yansıtamıyoruz. Enflasyon kaleminin hakikat hesaplanması gerekiyor. Tencere enflasyonu dediğimiz yeni bir kalemin açılması gerekiyor. Zira biz sanayi işi yapıyoruz ve kontratlarla bağlıyız. Yani Ayşe Teyze bir kilo et alamadığı vakit zeytinyağlı yapabilir ancak ben o eti almak zorundayım, mukavelem var” dedi.
Restoran ve hizmet sektörüdeki yüzde 1’lik KDV uygulamasının da dalı zora soktuğunu söyleyen Bozdağ, “Biz bütün eserlerimizi en az yüzde 8 KDV ile alıyoruz lakin bu işletmelere yüzde 1 ile fatura ediyoruz. bu türlü her işletmemizin devletten 1 milyon TL’ye yakın alacağı var. Bölümün toplam alacağı 500 milyon TL’nin üzerinde” diye konuştu.
YÜZDE 50 ARTIŞ
Bölümün en büyük sorununun maliyet artışları olduğunu belirten İstanbul Yemek Sanayicileri Derneği Lideri Sedat Zincirkıran ise şunları söylemiş oldu:
“Bakın yalnızca elektrik ve doğalgaza gelen son artırım bile bizim belimizi büktü. Bizim bir sürü soğutma sistemimiz var ve 24 saat daima olarak çalışıyorlar. Hijyen sebebiyle tek kullanımlık kap ve gereçlere geçtik, artış var. Besindeki stokçuluk bütün dünyada almış başını gidiyor. 2020’den bu yana bizim maliyet kalemlerimizde yüzde 50’nin üzerinde artış oldu. Bizim bu maliyetleri müşteriye yansıtmamız koşul.”
ARTIŞA YETİŞEMİYORUZ İFLASLAR BAŞLAYACAK
Temmuz ayında besin fiyatlarının yüzde 3.18 oranında arttığını, bu biçimdece besinde yedi aylık artışın yüzde 20.18’i bulduğunu duyuran Bursa Yemek Sanayicileri Derneği Lideri Coşkun Dönmez, “İflasların başlamasından korkmaya başladık” diyerek şu ayrıntıları verdi:
“Düşük kârlarla çalışan dalımızda hammadde fiyatlarının daima artması sürdürülebilir bir durum değil. Artık daha kısa vakit dilimlerinde fiyat güncellemeleri yapmak durumundayız. Fiyat artışlarına yetişemez hale geldik. Son artırımlar ile dört kap yemekten oluşan ham mönü maliyetimiz 12 TL’yi buldu. Menü maliyetlerimiz 16 / 18 TL’yi bulabiliyor. Bu durumda satış tutarlarımızın 18 / 20 TL’ye çıkıyor. Bizim maliyetlerimizin yüzde 50’sini ham besin oluşturuyor. Bunu ucuzlatmamız imkânsız. Kâr marjlarımız yüzde 6-8. Bu durum sürdürülebilir değil. Kârsız işletmeler yatırım yapamaz. Yatırım yapamayan işletme ise ayakta kalamaz. Unutulmasın ki dalda yaşanacak aksiliklerden herkes ziyan görür” diye konuştu.
Kaynak: cumhuriyet.com.tr