Var mısınız yola çıkmaya

CatWalk

New member
Sinem Çelebioğlu – Kimi alıntılar vardır, müellifinden bahsetmesek bile, onun hangi kitaptan olduğunu çabucak anlarız. Bugün 150. yıldönümünü kutladığımız “Seksen Günde Devriâlem”, bize çocukluğumuzu hatırlatan, yeni jenerasyonların da nabzını hızlandırmaya devam eden ve yalnızca kitap okumanın değil, temposu hiç bitmeyecek bir seyahatin heyecanını da yaşatan bir içeriğe sahip. Ve elbette romanlarının yanı sıra şiir, tiyatro, hikaye, makale ve bilimsel çalışmalarıyla sayısız eser bırakan ve romanları dünyada en çok lisana çevrilen ikinci muharrir olan Jules Verne’i günümüzde hâlâ okuyor olmamız tesadüf değil.

Neler katıyor bize?

“Amacım, dünyayı tasvir etmek!” diyen Jules Verne, tam da söylemiş olduğini uyguluyor metinlerinde. 19. yüzyılın en kıymetli muharrirlerinden biri olarak bilim kurgu roman anlayışının da birinci müellifleri içinde yer alıyor ve kurgularının büyük bir kısmını, seyahat ve keşif temaları üzerine kuruyor. Zira Verne için kanıtlanabilir bilginin kıymeti büyük ve bununla birlikte günümüzdeki bir fazlaca icada ve gelişime de ilham olduğu biliniyor. Örneğin uzay, hava taşıtları ve denizaltılarla ilgili konularda yazıyor ve hangi araçtan bahsederse, o günün bilimsel datalarının sonuçlarını da kullanarak açıklıyor. şüphesiz coğrafya bilimine duyduğu hayranlık da metinlerine yansıyor, bizler de bu sayede çıkılan her seyahatte detaylarla bezenmiş tabiatın keşfine ortak oluyoruz. Öte yandan ilham olduğu sayısız sinema, dizi ve seyahate çıkan gezginleri de es geçemeyiz.


Çocuklar için kıymeti

Bilhassa on iki yaş ve üstü çocukların hayal dünyasını, keşfetme ve macera tutkusunu destekleyecek, satır ortalarındaki önerme ve temalarıyla sorgulamalarını sağlayacak bir yapıya sahip Jules Verne’in yapıtları. “Seksen Günde Devriâlem”, “Dünyanın Merkezine Yolculuk”, “Balonla Beş Hafta”, “Ay’a Yolculuk”, “Esrarengiz Ada”,” Denizler Altında Yirmi Bin Fersah” üzere bir hayli romanı, bilimsel bilgiler eşliğinde sürükleyici ve tansiyonu kesilmeyen bir macera ile çevreler okurlarını. Çalışkanlık, cüret, bilim, uzay, müşahede, irtibat, aile, okuma sevgisi, dürüstlük, paylaşım, sorumluluk, sabır, iş birliği, dostluk ve azim üzere temaların işlendiği metinler, bilhassa yetişme çağındaki çocuklara bir fazlaca değerli bildiri da fısıldar. Ortak birkaç önerme içinde şunları sayabiliriz: “Vazgeçmezsen hedefine ulaşırsın”, “Bilimsel ispatlarla gerçeğe varabiliriz”, “Keşfetmek için yürek ve bilgi gerekir”, “Yolculuk insanı değiştirir”.

Türkçede Jules Verne

Türkiye’de çocuk edebiyatına dair verilen birinci çalışmalar, Tanzimat periyoduyla başlar ve birinci örnekleri çeviriler alır. La Fontaine, Daniel Defoe ve Jean-Jacques Rousseau’nun yapıtları çevrilirken Jules Verne’in de çocuk edebiyatımızdaki yeri büyüktür. Kaynaklara bakılırsa Verne’den yapılan birinci çeviri “Kaptan Hatras’ın Sergüzeşti” ismiyle 1877 yılında basılır. Akabinde “Merkez-i Azra Seyahat”, “Beş Hafta Balonla Seyahat”, “Seksen Günde Devriâlem”, “Kaptan Grant’ın Çocukları”,” Denizler Altında Yirmi Bin Fersah” üzere romanları Türkçeye çevrilir. Jules Verne ve çevirileri denince akla gelen birinci isim, Ahmet İhsan Tokgöz olur. Bedelli çevirilerinin yanı sıra muharrir hakkındaki makaleleri ve incelemeleriyle de büyük bir katkı sağlamıştır.

Asla fazlaca geç değildir

Baştan sona merak hissiyle okuduğumuz kitabı tek bir cümleyle söz etmemiz gerekse “Asla fazlaca geç değildir!” deriz yüksek ihtimalle. Vakit teriminin başat temalardan biri olduğu ve karakterlerin, saatler, dakikalar, saniyeler, günler ve aylar olmak üzere hayatlarını senkronize etme eforlarını örneklediği metin boyunca vakte karşı yarışılan bir maceraya ortak oluruz. Yıl, 1872’dir. Serüvenin başladığı yer ise Londra. Yüz elli yıldır unutulmayan İngiliz centilmeni Phileas Fogg, dünyanın etrafını seksen günde dolaşabileceğine dair bir argümana girer ve tüm servetini ortaya koyar. Yardımcısı Passepartout’un da eşlik ettiği seyahat boyunca kıtalar ve okyanuslar aşacak, tren, gemi ve fil üstünde ilerleyeceklerdir. Kahramanın seyahati çerçevesinde ilerlerken her dakikanın değerli olduğu bu macerada olağan olarak ek bir çatışma daha kullanılır. Fogg’un bir kanun kaçağı olduğuna inanan dedektif Fix, peşlerine düşer. bu biçimdece yalnızca argümanın sonuçlanıp sonuçlanmayacağını değil, yol boyunca kahramanın başına gelenleri de büyük bir merakla takip ederiz.
 
Üst