CatWalk
New member
Futbol Macaristan’da 19. yüzyılın ortasında oynanmaya başlandı, kurallar dahilinde birinci futbol maçları ise 1897’de gerçekleşti. Oyun hayli süratli bir biçimde yaygınlaşınca Futbol Federasyonu 1901’de kuruldu. Macar futbolu, Avusturya ve Çek futboluyla birlikte “Tuna Bölgesi Futbol Okulu” olarak tanındı ve epey kısa bir müddetde Avrupa’nın önde gelen spor okullarından bir tanesi oldu. Birinci Dünya Savaşı daha sonrasındaki siyasi ve ekonomik krizden dolayı, yetenekli Macar oyuncuların birden fazla yurt haricinde forma giymeyi tercih etti. Bu oyuncuların birçoğu, sonrasındasında başarılı ve ünlü antrenörlere dönüştü.
Macar ve Türk halklarının ortak tarihi ise, Orta Asya’nın bozkırlarından 16-17. yüzyıldaki Osmanlı İmparatorluğu’yla savaşlara, Prens Ferenc Rákóczi’nin Tekirdağ’da geçirdiği senelerdan 1848-49 Macar İhtilali ve Özgürlük Savaşı daha sonrasındaki mültecilerin Osmanlı’ya sığınışına kadar uzanır. 20. yüzyılda ise bu ortak bağ kendisini en epey spor alanında gösterir. Yüzyıl başındaki savaşlardan kaçan Macar futbolcu ve teknik erkeklerin kimileri Türkiye’ye ulaşır ve Türk futbolunun gelişmesine, şimdiki başarılarında büyük ölçüde katkı sağlar. Bu stantla birlikte, hem başta Macar teknik yöneticilerin ve oyuncuların Türk futboluna kattığı kıymet tıpkı vakitte iki ülkenin karşı karşıya oynadığı büyük kulüp ve ulusal maçların geçmişten günümüze uzanan ortak tarihi ele alınıyor.
Türk futbolunda Macarların altın imzası
Türkiye futbolunun kalbi elbet İstanbul’da atıyor, Macaristan’ın önde gelen başarılı teknik yöneticileri üç büyüklerin hepsinde de misyon aldı, bulundukları devirde kadrolar değerli galibiyetlere imza attı. Fenerbahçe SK’de József Schweng (Svenk), Sándor Nemes (Nemetz) Neufeld, Ignác Molnár, László Székely, Imre Markos, Pál Csernai ve Kálmán Mészöly; Galatarasay SK’de Gyula Limbeck, József Szabó, ayrıyeten bir periyot Schweng ve Székely; Beşiktaş JK’da İmre Zinger, József Mészáros, András Kuttik kulüplere paha kattı. Fenerbahçe’yi yöneten Molnár ve Beşiktaş’ın menajeri Kuttik de bir vakit içinder bir öteki İstanbul kulübü olan Vefa Spor’un menajeriydi. Székely ise Fenerbahçe ve Galatasaray’ın yanı sıra Adalet ve Karagümrük’de de kısa birer periyot teknik yöneticilik koltuğuna oturdu. İzmirspor’u Mihály Balasits (Balázsi) yönetti, 1935’te Schweng (Svenk) kısa bir devir Karşıyaka’ya geldi, 1957-58’de István Szóbél ise Kültürspor’u yönetti. 1960’lı senelerda üç Macar antrenör de İzmir’deydi; András Kuttik Göztepe’de, tıpkı dönemde István Turbéky ise Altay’da. Onlardan daha sonra Molnár 1966-67’de Altınordu’yu, 1980’li senelerda Mészöly Altay’ı yönetti.
Ulusal Takım’ın dört tane Macar teknik yöneticisi oldu: 1927-32 içinde Béla Tóth, 1948 ve 1960’ta Ignác Molnár, 1957’de László Székely ve 1985’te Kálmán Mészöly. Kimi Macarlar federasyonda farklı misyonlar de aldılar. András Kuttik 1960-63 içinde federasyonun İstanbul’daki eğitmeniydi, József Schweng (Svenk) antrenör eğitiminin başında yer aldı, Gábor Obitz 1933-35 içinde federasyonun Ankara’daki antrenörü, István Szóbél ise 1957-58 içinde federasyon antrenörü oldu.
Mucit Macarlardan bir diğer keşif: Teqball
2012 yılında futbol hayranı üç Macar teşebbüsçü, cinsiyetten bağımsız bir biçimde oynanan Teqball isimli yeni bir spor kolu keşfetti. Özel olarak tasarlanmış kavisli bir masada oynanan futbol temelli bu oyun, kısa bir müddetde büyük ilgi gördü ve dünyaya yayıldı. Daha öncede Macar Kültür Merkezi’nde gösterisi yapılan oyun için bu yıl Macaristan’dan özel grup geliyor.
Fotoğraf: Fenerbahçe Spor Kulübü Arşivi
Macar ve Türk halklarının ortak tarihi ise, Orta Asya’nın bozkırlarından 16-17. yüzyıldaki Osmanlı İmparatorluğu’yla savaşlara, Prens Ferenc Rákóczi’nin Tekirdağ’da geçirdiği senelerdan 1848-49 Macar İhtilali ve Özgürlük Savaşı daha sonrasındaki mültecilerin Osmanlı’ya sığınışına kadar uzanır. 20. yüzyılda ise bu ortak bağ kendisini en epey spor alanında gösterir. Yüzyıl başındaki savaşlardan kaçan Macar futbolcu ve teknik erkeklerin kimileri Türkiye’ye ulaşır ve Türk futbolunun gelişmesine, şimdiki başarılarında büyük ölçüde katkı sağlar. Bu stantla birlikte, hem başta Macar teknik yöneticilerin ve oyuncuların Türk futboluna kattığı kıymet tıpkı vakitte iki ülkenin karşı karşıya oynadığı büyük kulüp ve ulusal maçların geçmişten günümüze uzanan ortak tarihi ele alınıyor.
Türk futbolunda Macarların altın imzası
Türkiye futbolunun kalbi elbet İstanbul’da atıyor, Macaristan’ın önde gelen başarılı teknik yöneticileri üç büyüklerin hepsinde de misyon aldı, bulundukları devirde kadrolar değerli galibiyetlere imza attı. Fenerbahçe SK’de József Schweng (Svenk), Sándor Nemes (Nemetz) Neufeld, Ignác Molnár, László Székely, Imre Markos, Pál Csernai ve Kálmán Mészöly; Galatarasay SK’de Gyula Limbeck, József Szabó, ayrıyeten bir periyot Schweng ve Székely; Beşiktaş JK’da İmre Zinger, József Mészáros, András Kuttik kulüplere paha kattı. Fenerbahçe’yi yöneten Molnár ve Beşiktaş’ın menajeri Kuttik de bir vakit içinder bir öteki İstanbul kulübü olan Vefa Spor’un menajeriydi. Székely ise Fenerbahçe ve Galatasaray’ın yanı sıra Adalet ve Karagümrük’de de kısa birer periyot teknik yöneticilik koltuğuna oturdu. İzmirspor’u Mihály Balasits (Balázsi) yönetti, 1935’te Schweng (Svenk) kısa bir devir Karşıyaka’ya geldi, 1957-58’de István Szóbél ise Kültürspor’u yönetti. 1960’lı senelerda üç Macar antrenör de İzmir’deydi; András Kuttik Göztepe’de, tıpkı dönemde István Turbéky ise Altay’da. Onlardan daha sonra Molnár 1966-67’de Altınordu’yu, 1980’li senelerda Mészöly Altay’ı yönetti.
Ulusal Takım’ın dört tane Macar teknik yöneticisi oldu: 1927-32 içinde Béla Tóth, 1948 ve 1960’ta Ignác Molnár, 1957’de László Székely ve 1985’te Kálmán Mészöly. Kimi Macarlar federasyonda farklı misyonlar de aldılar. András Kuttik 1960-63 içinde federasyonun İstanbul’daki eğitmeniydi, József Schweng (Svenk) antrenör eğitiminin başında yer aldı, Gábor Obitz 1933-35 içinde federasyonun Ankara’daki antrenörü, István Szóbél ise 1957-58 içinde federasyon antrenörü oldu.
Mucit Macarlardan bir diğer keşif: Teqball
2012 yılında futbol hayranı üç Macar teşebbüsçü, cinsiyetten bağımsız bir biçimde oynanan Teqball isimli yeni bir spor kolu keşfetti. Özel olarak tasarlanmış kavisli bir masada oynanan futbol temelli bu oyun, kısa bir müddetde büyük ilgi gördü ve dünyaya yayıldı. Daha öncede Macar Kültür Merkezi’nde gösterisi yapılan oyun için bu yıl Macaristan’dan özel grup geliyor.
Fotoğraf: Fenerbahçe Spor Kulübü Arşivi