CatWalk
New member
Efnan Atmaca – Her ne kadar Albert Camus dendiğinde akla birinci vakit içinderda “Yabancı” gelse de “Veba” onun başyapıtlarından biri. Kitapta her şey bir nisan sabahı meyyit bir fareyle karşılaşılması ile başlar. Çok geçmeden Hekim Rieux, orada oturan her insanın fareleri konuştuğunu fark eder. Tavan ortalarında, merdivenlerde, komşu meskenlerin çöp tenekelerinde fare ölüleri kulaktan kulağa yayılmaya başlar. Hatta fabrikalarda yüzlerce fare ölüsü toplanıldığı öğrenilir. Halk kaygılanmaya başlar. Gazetelerin akşam baskısından daha sonra olaya el konulsa da bu iğrenç istiladan halkı korumak için hangi acil tedbirler alınacağını kestiremezler. Lakin daha sonraki günlerde durum ciddileşir. Fareler halkın gözleri önünde öbek öbek ölürler. Kentte tasa doruğa ulaşır. Herkes kökten tedbir alınmasını ister ve yetkilileri kabahatler. daha sonra farelerdeki durum insanlarda kendi göstermeye başlar. Boyunlarında, koltuk altlarında, kasıklarında şiddetli ağrıları olan hastalar artar. Ve “Veba’’ sözcüğü birinci kere ortaya atılır. Dr. Rieux kapıcısını kaybettikten daha sonra bu hastalıkla ilgili bildiklerini başında toparlamaya çalışır. Bunun veba olmadığını kabul etmek ister. Lakin hastalığın yayılmasına bakınca iki ay dolmadan kentin yarısının ölebileceğini düşünür. Tüm hekimler ve valilik başlangıçta isim koyamasalar da bu hastalık vebaymış üzere davranıp tüm tedbirleri almaya karar verirler. Lakin bir süre bu tedbirler fazlaca önemli olmaz zira halkı telaşlandırmaktan kaçınırlar. Vefatlar uygunca hızlanmaya başlayıp gerekli serumlar da kente gecikince hastalığın ismi konur ve son karar verilir: Kent kapatılır. “Veba”yı özetlemek gerekirse özetleyince bile tarihin tekerrürden ibaret olduğu gerçeğiyle karşılaşıyoruz.
Müze Gazhane’de sahnelecek
Artık de vakitsiz ya da her vakte hâkim Neil Bartlett tarafınca oyunlaştırılan “Veba”, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kent Tiyatroları tarafınca bir daha sahneye konuyor. Prömiyeri 15 Eylül’de yapılacak oyunun direktör koltuğunda Mehmet Ergen var. Ergen bu oyunu tam da bu periyotta sahnelemeleri konusunda “Dünya hayli sıkıntı bir devirden geçti. Yeni bir sahne açarken hem periyoda dair manalı bir öyküyle bir başlangıç yapalım dedik tıpkı vakitte kaybettiklerimiz için bir hürmet duruşunda bulunalım istedik” diyor.
“Veba” yalnızca bir salgını anlatmıyor hatta bunun epey ötesinde bir faşizm alegorisi. Zira bu salgın sırasında yaşanan kaotik durumu gözler önüne seriyor. Karantina periyodunda verilen gayret, belirsizlik ve kaygının hâkim olduğu bir dünyayı bahis alıyor. Mehmet Ergen de oyunun bir faşizm alegorisi olduğuna bir sefer daha dikkat çekiyor: “Bu oyunda tartıştığınız şey sadece sıhhat olmuyor. Siyasetçilerin nasıl davrandığı, basının ne kadar özgür olduğu, izolasyon, karantina, aşılanma üzere konularda bireyin ne kadar özgür olabileceği sorgulanan biroldukca şeyden sırf kimileri. Ve olağan devletlerin para siyasetleri. Hükümetlerin nasıl bir anda halkına refah sağlayabildiği ya da süründürdüğü.”
Günümüzle paralellikler taşıyan bu oyunda vermek istediğiniz ileti nedir sorusuna “Mesaj vermek epey ilgilendiğim bir sıkıntı değil. Düzgün bir oyun seyreden herkes kendine yanlışsız soruları sormaya başlar diye düşünüyorum. Herkes hem zihninde hem vicdanında nasıl davranması gerektiğini tiyatro üzere sanatsal etkileşimlerde bir daha sorgulama fırsatı bulur” diye karşılık veriyor. Pandemi devrindeki uzun ayrılıktan daha sonra Eylül’de yaşanacak bu büyük buluşma konusunda hem sahne insanları tıpkı vakitte tiyatroseverler epeyce heyecanlı. Salgın mühletince herkes kendine bir epey ders çıkardı. Mehmet Ergen’e de sorduk biz de bu soruyu. “Hem sıhhat açısından sorumlu olmamız, tıpkı vakitte bireyler olarak ortasında yaşadığımız topluma herkesi dahil edebilmemiz gerekiyor” karşılığını aldık. Oyunun bu yıl açılan İstanbul’un yeni kültür merkezi Müze Gazhane’de sahneleneceğini de hatırlatalım ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kent Tiyatroları’nın yeni dönem sloganıyla bitirelim: “Kaldığımız Yerden bir daha”…
Müze Gazhane’de sahnelecek
Artık de vakitsiz ya da her vakte hâkim Neil Bartlett tarafınca oyunlaştırılan “Veba”, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kent Tiyatroları tarafınca bir daha sahneye konuyor. Prömiyeri 15 Eylül’de yapılacak oyunun direktör koltuğunda Mehmet Ergen var. Ergen bu oyunu tam da bu periyotta sahnelemeleri konusunda “Dünya hayli sıkıntı bir devirden geçti. Yeni bir sahne açarken hem periyoda dair manalı bir öyküyle bir başlangıç yapalım dedik tıpkı vakitte kaybettiklerimiz için bir hürmet duruşunda bulunalım istedik” diyor.
“Veba” yalnızca bir salgını anlatmıyor hatta bunun epey ötesinde bir faşizm alegorisi. Zira bu salgın sırasında yaşanan kaotik durumu gözler önüne seriyor. Karantina periyodunda verilen gayret, belirsizlik ve kaygının hâkim olduğu bir dünyayı bahis alıyor. Mehmet Ergen de oyunun bir faşizm alegorisi olduğuna bir sefer daha dikkat çekiyor: “Bu oyunda tartıştığınız şey sadece sıhhat olmuyor. Siyasetçilerin nasıl davrandığı, basının ne kadar özgür olduğu, izolasyon, karantina, aşılanma üzere konularda bireyin ne kadar özgür olabileceği sorgulanan biroldukca şeyden sırf kimileri. Ve olağan devletlerin para siyasetleri. Hükümetlerin nasıl bir anda halkına refah sağlayabildiği ya da süründürdüğü.”
Günümüzle paralellikler taşıyan bu oyunda vermek istediğiniz ileti nedir sorusuna “Mesaj vermek epey ilgilendiğim bir sıkıntı değil. Düzgün bir oyun seyreden herkes kendine yanlışsız soruları sormaya başlar diye düşünüyorum. Herkes hem zihninde hem vicdanında nasıl davranması gerektiğini tiyatro üzere sanatsal etkileşimlerde bir daha sorgulama fırsatı bulur” diye karşılık veriyor. Pandemi devrindeki uzun ayrılıktan daha sonra Eylül’de yaşanacak bu büyük buluşma konusunda hem sahne insanları tıpkı vakitte tiyatroseverler epeyce heyecanlı. Salgın mühletince herkes kendine bir epey ders çıkardı. Mehmet Ergen’e de sorduk biz de bu soruyu. “Hem sıhhat açısından sorumlu olmamız, tıpkı vakitte bireyler olarak ortasında yaşadığımız topluma herkesi dahil edebilmemiz gerekiyor” karşılığını aldık. Oyunun bu yıl açılan İstanbul’un yeni kültür merkezi Müze Gazhane’de sahneleneceğini de hatırlatalım ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kent Tiyatroları’nın yeni dönem sloganıyla bitirelim: “Kaldığımız Yerden bir daha”…