Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Faizi savunanla olmam” kelamları Bakan Elvan’a mıydı? Numan Kurtulmuş açıklık getirdi Ak Parti Genel Başkanvekili Numan Kurtulmuş, Haber Küresel ekranlarında yayınlanan “Siyaset Özel” programının konuğu oldu.
ERDOĞAN’IN “FAİZİ SAVUNANLA OLAMAM” İLETİSİ BAKAN LÜTFİ ELVAN’A MI?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan‘ın partisinin küme toplantısında sarf ettiği, “Bu çabada birlikte yürüdüğümüz arkadaşlarımızdan faizi savunanlar, kusura bakmasınlar. Bu yolda ben, faizi savunanla birlikte olamam, olmam” kelamlarına Numan Kurtulmuş açıklık getirdi. Erdoğan’ın bu kelamları Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan‘a söylemiş olduği tezlerine Kurtulmuş, “Hayır. Sayın Cumhurbaşkanı’mız o bildirisinde kuralı söylemiş oldu. Biz faizin Türkiye iktisadı üzerinde bir yük olduğuna inanıyoruz. Bu faiz yükünü milletin üzerinde kaldıracağız. Geçmiş periyotta de buna inanmayan arkadaşlarımız vardı. Onu hatırlayarak söylemiş oldu bunu Cumhurbaşkanı’mız. Ben kimseyi işaret ettiğini zannetmiyorum.” diye konuştu.
AK Partili Numan Kurtulmuş’un açıklamalarından öne çıkanlar;
FAİZ SEBEP ENFLASYON SONUÇ MUDUR?
Dünyanın her yerinde her periyodunda faizin en düşük düzeyde olması tercih edilir. Hele mümkün olsa sıfır faize yakın olsa, ya da negatif faiz. Faizin iki özelliği var. Bir tanesi maliyet arttırıcı bir ögedir. İkincisi ise faiz ötürüsıyla oluşan o yüksek tüketiciyle ilgili olan kısmı. Orada da ağır faiz yükleri altında ezilen bir tüketici profili ile karşı karşıya kalıyoruz. Kat kat ezilerek, alım gücü zayıflayarak epey sıkıntı durumlarda kalan bir tüketici ögesi ortaya çıkıyor. Bunun teorik olarak olduğu da ortadadır. Bugün yaşadığımız sıkıntı bir tablo. Bir defa global ölçekte dünya iktisadında olan gelişmeleri görmeden bugün Türkiye’de ne oldu ne olacak demek kolay değil. Pandemi krizi olmasaydı bile dünyada sahiden büyük güçler içinde büyük güçler içinde 3.Dünya savaşı var. Ekonomik olarak başlamış büyük bir savaş var. Pandemi kaidelerinde da şunu gördük ki, her alanda bu tedarik zincirlerinin sağlam bir biçimde devam etmesinden, üretimin kuvvetli biçimde sürdürülmesine kadar büyük iktisatların bile büyük krizlerle karşı karşıya kaldığını gördük. Türkiye bu süreçte, hiç bir biçimde geri adım atmadan bu süreçlerden ilerleyerek geçti. Dünya Bankası ve öteki memleketler arası kuruluşlar da Türkiye ile ilgili iddialarını revize ediyorlar. Yüzde 9-10 aralığında büyüyecek bir iktisat ile karşı karşıyayız. Türkiye bu süreçlerde mümkün olduğunca az zayiatla geçirecek bir siyaset uyguladı. Hedefimiz ana tezgahı dağıttırmamaktı. Tezgah dağılırsa toparlaması zordur. Bunları her şey güllük gülistanlıktır manasında söylemiyorum. Bilhassa dövizdeki olağanüstü yükselişi, üretimde de tüketici üzerinde de bir tesiri olacak. Ancak bizim bugüne kadar getirdiğimiz yapıyı bozdurmadan yolumuza devam edebilmemiz lazım. Bu sürecin ben süreksiz bir dalgalanma olduğunu düşünüyorum. Kurun üstte olması berbat bir şeydir. Fakat ondan daha makus olan bir şey oynaklıktır. Bir gün içerisinde kurun bir ileri bir geri gitmesi.. Bilhassa üreticilerin ve tüketicilerin. Önünü goremeyecekleri bir atmosferin ortaya çıkmasıdır. Bunun önleyebilecek her türlü tedbiri almaya devam ediyoruz.
DOLARDAKİ HAREKETLİLİĞİ ÖNGÖRDÜNÜZ MÜ? ÖNGÖRDÜYSENİZ NEREYE KADAR VE NE VAKİT DÜZELECEK?
İktisatla ilgili yaptığımız yanlışlardan biri de şudur. Güya iktisat yalnızca iktisatla ilgili bir alandır. Ve iktisat haricindeki faktörlerin iktisatla ilgisi yokmuş üzere kimi vakit konuşuyoruz. İktisat tabi ki siyasi kararlardan uzak değildir. Türkiye’de bu yalnızca bugüne ilişkin problem değil. 2013’ten 2014’ten bu yana gelen bir müddetçten bahsediyorum. Daha evvelki periyotta Türkiye, nasılsa dünya iktisadı bir özgür piyasadır. Nereden ucuz bulursak alırız, nereye de satabilirsek satarız diyerek bu biçimde bir yüksek faiz, düşük kur üzerinden bir siyaset geliştirdi. Hatırlıyorum 1.24’tü doların bedeli. Bu Türkiye’yi bir ithalat cenneti haline getirdi. Neredeyse üretebileceği malı üretememe haline geldi. Zira dışarıdan daha ucuza geliyordu. 2013-14’ten daha sonra Türkiye iktisadında bir değişiklik ortaya çıktı. hakikat olan buydu. Türkiye o devirlerden itibaren iktisatta birinci dereceden odaklandığı noktayı üretim iktisadına çevirdi. Son senelerda daha süratli bir biçimde oldu. Bunun kararınu görüyoruz. Türkiye başta savunma sanayi olmak üzere biroldukça alanda dünya ile rekabet edebilecek noktaya yanlışsız geliyor. Bu da siyasi tercih kararıdur. Bu tercih kararında Türkiye yürüyor. Bu lakin üretebilen, kuvvetli bir biçimde var olan, kendi kendine kâfi olan, hem iktisadı, hem siyaseti, iki ayağı da kuvvetli olan Türkiye ile olur. Burada kimlerin spekülasyon yaptığını, neler yaptığını, tüm bunların hepsi ortadadır. Fakat şunu epey net söyleyeyim. Bu süreksiz bir durumdur. bir süre veremem lakin en kısa müddet ortasında. aslına bakarsanız dolar daha da aşağı inecek. Bu oynaklık dediğimiz sorun de ortadan kalkarak insanların ön görülebilir bir ekonomik tahminleme yapabileceği sürece gireceğiz epeyce kısa müddet ortasında.
MERKEZ BANKASI’NIN BAĞIMSIZLIĞI TARTIŞMALARI
Bir de bütün bu tartışmaların ortasında yanlış yaptığımız konulardan biri de Merkez Bankası ile ilgili haldir. Evvelki periyotlarda şu biçimde bir algı ortaya çıkmıştı; Merkez Bankası bağımsızdır. Evet Merkez Bankası bağımsızdır fakat Merkez Bankası iktisat siyasetlerini tek başına belirleyen iktisat kuruluşu değildir. MB hükümetin tercihleri içerisinde kendine verilen limitler içerisinde çalışan bir kurumdur. Bunun haricinde enflasyon, fiyat istikrarını sağlamak, yalnızca nakdî aktivitelerle düzenlenebilecek bir alan değildir. Burada hükümet siyasetiyle uyumlu olması lazım. Merkez Bankasının bağımsız bulunmasına inanıyoruz. Bağımsız olmalıdır. Hükümet siyasetlerinden ve onun üstünden bağımsız manasına gelmez. Bu fiyat istikrar sağlamada araçsal bağımsızlığını sonsuza kadar kullanır.
MERKEZ BANKASI FAİZ İNDİRİMİNİ SÜRDÜRÜR MÜ?
Bu sonucu verecek olan biz değiliz. Merkez Bankası. Hükümetin ortaya koyduğu şey; yüksek faiz, düşük kur siyaseti tercih edildi. Bugün geldiğimiz noktada faizin mümkün olduğunca düşük hale getirilmesi bir tercihtir ve dünyadaki yapılanma. Bu süreçte Türkiye’nin üretme mecburiyeti var. Bunun için de mümkün olduğu kadar üretmenin maliyetini azaltmak ve aşikâr bir ölçüde dövizdeki bu gelişmelerden Türkiye lehine sonuçlar elde etmek mecburiyetindeyiz.
DOLARDAKİ YÜKSELİŞ AK PARTİ YÜZÜNDEN Mİ?
Dünyadaki olan gelişmeleri görmeden bu husus hakkında konuşmayı hakikat bulmuyorum. Türkiye kendi ayakları üzerinde durma kararlılığını vermiş bir ülkedir. Her alanda kuvvetli bir Türkiye istediğimiz için birileri Türkiye’nin önünü kesmeye çalışıyor. Burada şu yapıyor bu yapıyor bu suçlamanın içerisinde olmadan biz kendi ne yaptığımızı bilerek kuvvetli Türkiye’yi sürdürüyoruz.
FAİZ LOBİSİ NASIL ÇALIŞIYOR?
Bir iktisadın en büyük düşmanı spekülasyondur. Bunu dövizde görüyoruz. Dövizin gerçek kıymeti bu mu? Bu bir spekülasyon. Paradan para kazanmaya çalışan bir kesim var. bu biçimdece bu metodu kullananlar, hak etmediği şey oluşturarak buradan haksız yere milletin imkanlarını kendi kasalarına devşirirler. Çok farklı periyotlarda hayli farklı kılıflarda üretim düşmanı olan bu çeşit çevreler olur.
DÖVİZDEKİ ARTIŞA TAHLİL ÖNERİSİ NE?
Türkiye’ye yabancı yatırımcı gelmiyor problemi gerçeği yansıtmıyor. Daha geçen hafta Çanakkale köprüsünün ortaklarından birisi Güney Kore firması. Türkiye yatırım manasında gerilemedi. Bütün bu ekonomik zorluklara karşın Türkiye’de her hafta sayısız yatırımlar yapıldı. Bunların kıymetli kısmı özel bölüm yatırımı oldu.
Buradaki enflasyonla ilgili kısım şu: Türkiye’de kurdaki çok oynaklık, çok yükseliş ötürüsıyla gerçek olmayan, iktisadın kaidelerinden kaynaklanmayan bu yükseliş ötürüsıyla vatandaşlarımızın alım gücü olumsuz manada etkilendi.
hiç bir iktisatta olağanüstü durum daima devam etmez. Bu olağanüstü bir durumdur, tahminen oluşturulmuş bir durumdur. Kaidelerin getirdiği bir durum. Bu devam etmeyecek sonuçta. Kimileri da diyor ki “Efendim biz büyüdük fakat bu vatandaşın cebine yansımıyor”. Bu olabilir mi? Bir ülke iktisadının düğmesi demek, istihdamın artması demektir. Bizim zorluğumuz şu kısa mühlet.
MİNİMUM FİYAT
Türkiye’de minimum fiyat de fazlaca değerli. Artık neredeyse olağan fiyat haline geldi. ötürüsıyla bizim önümüzdeki minimum fiyatın “herkes tamam bu oldu” diyebileceği bir düzeye çıkarmamız lazım ki alım gücü azalan geniş kitlelerin bu enflasyon baskısı altında ezilmemesi lazım.
Ayrıyeten bu mühlet içerisinde pandemi ötürüsıyla verdiğimiz birtakım dayanaklar var. 780 milyara yakın dayanaklar verildi. Bu dayanakların bir ölçü arttırılması, emeklilerle ilgili çalışmaların, 3600 ek gösterge ile ilgili çalışmaların, bunların kısa periyotta gerçekleştirilmesi lazım. Önümüzdeki sorun dövizin bu kadar yüksek ancak daha da kıymetlisi oynak b ir biçimde seyretmesi. Üreten de tüketen de önünü nazarancek. En kıymetli problemlerden birisi vatandaşlarımızın ferdî tasarruflarını gidip dövize dönmemesidir. Bunu sağlayacak bir noktaya geleceğini ümit ediyorum.
2022’DE MİNİMUM FİYAT NE KADAR OLACAK?
DİSK’in teklifine hürmet duyarım. Sayı da söylemem oran da söylemem. Burada ölçü söylerim. Ölçü hakkaniyetli olacak. Geçen seniçin aşağı götürmeyecek bir sayının hesaplanması. Bu da çok kolaydir, oturulur hesaplanır. Bir de bütçenin imkanları ortasında konuşmak zorundayız.
Olağandışı bir artış kelam konusu. Hükümet sorumluluğunun farkındadır. Dışarıdan gelen salvoları da biliyoruz. En kısa müddet içerisinde Allah’ın müsaadesiyle bu sıkıntı tablonun yatışacağını ümit ediyorum.
“OYUNLARIN FARKINDAYIZ”
Bölgemizdeki ülkelerle olan tansiyonun hiç birisinin niçini Türkiye değildir. Türkiye olarak oynanan oyunun farkındayız. Türkiye bu oyunları bozuyor. Tahminen ekonomik kısımla ilgili taraf da burası. Burada bir terör koridoru oluşturulmasına müsaade etmiyor. Doğu Akdeniz’de kendi sonlarına hapsedilen ülke olmayı kabul etmiyor. Bu olduğu için Yunanistan Ege ve Akdeniz’de silahlandırılmaya çalışılıyor. Biz bu oyunun farkındayız.
BAE İLE YAPILAN EKONOMİK MUTABAKATLAR
Merkez Bankasıyla bankalar ortası işbirliği muahedesi yapıldı.
EYT GÜNDEMDE Mİ?
2022 içerisinde bu problem halledilecek. Biz toplumun konuştuğu sorunların hiç birisine duyarsız kalamayız. Bilhassa toplumsal medyada örgütlenerek epeyce hoş lobi oluşturuluyor olsa da nihayetinde hiç bir sese kulağımızı kapatmayız. Bunları yarın çözmek isteriz lakin sonuçta bir de imkan problemidir. Şu anda önümüzdeki öncelik minimum fiyat. Minimum fiyat vergi haricinde kalmalıdır, benim görüşümüz sorarsanız. Lakin nihayetinde bütçe imkanları etrafında konuşulmasıdır. aslına bakarsanız birtakım takviyelerle aslında taban fiyattan alınan vergilerin de bir biçimde geri iade edildiği sisteme şu anda sahibiz.
Bilhassa iktidar partisinde sorumluluk sahibi olan arkadaşlarımızın söylemiş olduği her kelamı kılı kırk yararak konuşması lazım. Bilhassa bu hassas devirde hassas olunmalıdır. Vatandaş bir zorluktan geçiyor. Bilhassa toplumsal medyadan bir grup manipülasyonlarla bu işi çığırından çıkarmak isteyenlere de dikkat çekmek isterim. Akaryakıta artırım gelmemişken, akaryakıta artırım geldi kuyruklar oldu demek bu da milleti zıvanadan çıkarmaya teşebbüstür.
MISIR’LA EKONOMİK MUTABAKATLAR OLUR MU?
Bir an evvelce Mısır’da güzel tahkim edilmiş bir demokrasiye geçmektir. Bu Mısır’daki bütün farklı kümelerin hayrına olacaktır. Türkiye olarak burada da elimizden gelen dostça dayanaklar olursa bunu yaparız. Kimileri bunu yanlış anladılar ve anlattılar. Mısır’da güzelleşmeler olursa ki kimi emareler görülüyor. Bunun Mısır’ın da hayrına olacağını, Ortadoğu’nun hatta İslam Dünyasının en değerli iki ülkesi içindeki meseleleri halletmesi, her iki ülkenin de hayrına olacaktır.
SİYASETTEKİ SİSTEM TARTIŞMASI
Bakanların aklanması sorunu üzerinden bir sistem eleştirisini ben hayli hakikat bulmam. Vatandaşlarımızın oyuna müracaat edildi, demokrasinin kuralları içerisinde TBMM’de aşikâr bir sayıya ulaşıldı. Millet referandumda evet dedi. Bu referandum yokmuş üzere davranamayız. Bu istikrar kontrol sorunu fiilen devam ediyor. Şu anda bütçe görüşmelerimiz yapılıyor. Muhalefet gelip görüşünü söylüyor. bir müddet daha sonra parlamentoya gelecek ve müzakere görüşleri yapılacak. Ancak sonuçta parlamenter sistem olsa da bu yapılacak. Hükümetin teşkil edilmesi sorunu ise büsbütün birebirdir. Binlerce kişinin görüşü alındı. Cumhurbaşkanlığı sisteminin nerede eksiklikleri var diye. Orada çıkan sonuç şuydu: bir ekip uygulamaya dönük eksiklikler var. Fakat bize ulaşan problemlerin yüzde 95’i uygulamayla ilgili sıkıntılar. Bunlar halledebilir. Birtakım problemler yasa değişiklik gerektiriyor. Büyükelçilerin nasıl atanacağı yetkisini parlamentoya verdik. Bu bir siyasi karardır. Şu anki sistemin eksiklikleri, bir grup rötuşları olabilir, kimi şeyleri değiştirilebilir. Uygulamaya yönelik eksiklikler revize edilebilir.
50+1 TARTIŞMASI
Şu anda gündemimizde 50+1 problemi yoktur. Fakat kural bir defa konuldu, sonuna kadar devam edecektir denmez. Ben kuralı söylüyorum.
KILIÇDAROĞLU’NUN MİTİNG KARARI
Muhalefetin mitinglere başlayacak bulunmasına açıkçası sevindim. Kusura bakmasınlar biz yıllardır Cumhurbaşkanımız her hafta bir yerlerde açılış yapıyor, miting yapıyor. Her birimiz bir yerdeyiz. Seçim çalışmasına fazlacatan başladık. Lakin seçim 2023’ün Haziran ayında yapılacaktır. Biz yalnızca seçimden seçime milletin önüne giden bir siyasi hareket değiliz.”
İktisat Haberleri
ERDOĞAN’IN “FAİZİ SAVUNANLA OLAMAM” İLETİSİ BAKAN LÜTFİ ELVAN’A MI?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan‘ın partisinin küme toplantısında sarf ettiği, “Bu çabada birlikte yürüdüğümüz arkadaşlarımızdan faizi savunanlar, kusura bakmasınlar. Bu yolda ben, faizi savunanla birlikte olamam, olmam” kelamlarına Numan Kurtulmuş açıklık getirdi. Erdoğan’ın bu kelamları Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan‘a söylemiş olduği tezlerine Kurtulmuş, “Hayır. Sayın Cumhurbaşkanı’mız o bildirisinde kuralı söylemiş oldu. Biz faizin Türkiye iktisadı üzerinde bir yük olduğuna inanıyoruz. Bu faiz yükünü milletin üzerinde kaldıracağız. Geçmiş periyotta de buna inanmayan arkadaşlarımız vardı. Onu hatırlayarak söylemiş oldu bunu Cumhurbaşkanı’mız. Ben kimseyi işaret ettiğini zannetmiyorum.” diye konuştu.
AK Partili Numan Kurtulmuş’un açıklamalarından öne çıkanlar;
FAİZ SEBEP ENFLASYON SONUÇ MUDUR?
Dünyanın her yerinde her periyodunda faizin en düşük düzeyde olması tercih edilir. Hele mümkün olsa sıfır faize yakın olsa, ya da negatif faiz. Faizin iki özelliği var. Bir tanesi maliyet arttırıcı bir ögedir. İkincisi ise faiz ötürüsıyla oluşan o yüksek tüketiciyle ilgili olan kısmı. Orada da ağır faiz yükleri altında ezilen bir tüketici profili ile karşı karşıya kalıyoruz. Kat kat ezilerek, alım gücü zayıflayarak epey sıkıntı durumlarda kalan bir tüketici ögesi ortaya çıkıyor. Bunun teorik olarak olduğu da ortadadır. Bugün yaşadığımız sıkıntı bir tablo. Bir defa global ölçekte dünya iktisadında olan gelişmeleri görmeden bugün Türkiye’de ne oldu ne olacak demek kolay değil. Pandemi krizi olmasaydı bile dünyada sahiden büyük güçler içinde büyük güçler içinde 3.Dünya savaşı var. Ekonomik olarak başlamış büyük bir savaş var. Pandemi kaidelerinde da şunu gördük ki, her alanda bu tedarik zincirlerinin sağlam bir biçimde devam etmesinden, üretimin kuvvetli biçimde sürdürülmesine kadar büyük iktisatların bile büyük krizlerle karşı karşıya kaldığını gördük. Türkiye bu süreçte, hiç bir biçimde geri adım atmadan bu süreçlerden ilerleyerek geçti. Dünya Bankası ve öteki memleketler arası kuruluşlar da Türkiye ile ilgili iddialarını revize ediyorlar. Yüzde 9-10 aralığında büyüyecek bir iktisat ile karşı karşıyayız. Türkiye bu süreçlerde mümkün olduğunca az zayiatla geçirecek bir siyaset uyguladı. Hedefimiz ana tezgahı dağıttırmamaktı. Tezgah dağılırsa toparlaması zordur. Bunları her şey güllük gülistanlıktır manasında söylemiyorum. Bilhassa dövizdeki olağanüstü yükselişi, üretimde de tüketici üzerinde de bir tesiri olacak. Ancak bizim bugüne kadar getirdiğimiz yapıyı bozdurmadan yolumuza devam edebilmemiz lazım. Bu sürecin ben süreksiz bir dalgalanma olduğunu düşünüyorum. Kurun üstte olması berbat bir şeydir. Fakat ondan daha makus olan bir şey oynaklıktır. Bir gün içerisinde kurun bir ileri bir geri gitmesi.. Bilhassa üreticilerin ve tüketicilerin. Önünü goremeyecekleri bir atmosferin ortaya çıkmasıdır. Bunun önleyebilecek her türlü tedbiri almaya devam ediyoruz.
DOLARDAKİ HAREKETLİLİĞİ ÖNGÖRDÜNÜZ MÜ? ÖNGÖRDÜYSENİZ NEREYE KADAR VE NE VAKİT DÜZELECEK?
İktisatla ilgili yaptığımız yanlışlardan biri de şudur. Güya iktisat yalnızca iktisatla ilgili bir alandır. Ve iktisat haricindeki faktörlerin iktisatla ilgisi yokmuş üzere kimi vakit konuşuyoruz. İktisat tabi ki siyasi kararlardan uzak değildir. Türkiye’de bu yalnızca bugüne ilişkin problem değil. 2013’ten 2014’ten bu yana gelen bir müddetçten bahsediyorum. Daha evvelki periyotta Türkiye, nasılsa dünya iktisadı bir özgür piyasadır. Nereden ucuz bulursak alırız, nereye de satabilirsek satarız diyerek bu biçimde bir yüksek faiz, düşük kur üzerinden bir siyaset geliştirdi. Hatırlıyorum 1.24’tü doların bedeli. Bu Türkiye’yi bir ithalat cenneti haline getirdi. Neredeyse üretebileceği malı üretememe haline geldi. Zira dışarıdan daha ucuza geliyordu. 2013-14’ten daha sonra Türkiye iktisadında bir değişiklik ortaya çıktı. hakikat olan buydu. Türkiye o devirlerden itibaren iktisatta birinci dereceden odaklandığı noktayı üretim iktisadına çevirdi. Son senelerda daha süratli bir biçimde oldu. Bunun kararınu görüyoruz. Türkiye başta savunma sanayi olmak üzere biroldukça alanda dünya ile rekabet edebilecek noktaya yanlışsız geliyor. Bu da siyasi tercih kararıdur. Bu tercih kararında Türkiye yürüyor. Bu lakin üretebilen, kuvvetli bir biçimde var olan, kendi kendine kâfi olan, hem iktisadı, hem siyaseti, iki ayağı da kuvvetli olan Türkiye ile olur. Burada kimlerin spekülasyon yaptığını, neler yaptığını, tüm bunların hepsi ortadadır. Fakat şunu epey net söyleyeyim. Bu süreksiz bir durumdur. bir süre veremem lakin en kısa müddet ortasında. aslına bakarsanız dolar daha da aşağı inecek. Bu oynaklık dediğimiz sorun de ortadan kalkarak insanların ön görülebilir bir ekonomik tahminleme yapabileceği sürece gireceğiz epeyce kısa müddet ortasında.
MERKEZ BANKASI’NIN BAĞIMSIZLIĞI TARTIŞMALARI
Bir de bütün bu tartışmaların ortasında yanlış yaptığımız konulardan biri de Merkez Bankası ile ilgili haldir. Evvelki periyotlarda şu biçimde bir algı ortaya çıkmıştı; Merkez Bankası bağımsızdır. Evet Merkez Bankası bağımsızdır fakat Merkez Bankası iktisat siyasetlerini tek başına belirleyen iktisat kuruluşu değildir. MB hükümetin tercihleri içerisinde kendine verilen limitler içerisinde çalışan bir kurumdur. Bunun haricinde enflasyon, fiyat istikrarını sağlamak, yalnızca nakdî aktivitelerle düzenlenebilecek bir alan değildir. Burada hükümet siyasetiyle uyumlu olması lazım. Merkez Bankasının bağımsız bulunmasına inanıyoruz. Bağımsız olmalıdır. Hükümet siyasetlerinden ve onun üstünden bağımsız manasına gelmez. Bu fiyat istikrar sağlamada araçsal bağımsızlığını sonsuza kadar kullanır.
MERKEZ BANKASI FAİZ İNDİRİMİNİ SÜRDÜRÜR MÜ?
Bu sonucu verecek olan biz değiliz. Merkez Bankası. Hükümetin ortaya koyduğu şey; yüksek faiz, düşük kur siyaseti tercih edildi. Bugün geldiğimiz noktada faizin mümkün olduğunca düşük hale getirilmesi bir tercihtir ve dünyadaki yapılanma. Bu süreçte Türkiye’nin üretme mecburiyeti var. Bunun için de mümkün olduğu kadar üretmenin maliyetini azaltmak ve aşikâr bir ölçüde dövizdeki bu gelişmelerden Türkiye lehine sonuçlar elde etmek mecburiyetindeyiz.
DOLARDAKİ YÜKSELİŞ AK PARTİ YÜZÜNDEN Mİ?
Dünyadaki olan gelişmeleri görmeden bu husus hakkında konuşmayı hakikat bulmuyorum. Türkiye kendi ayakları üzerinde durma kararlılığını vermiş bir ülkedir. Her alanda kuvvetli bir Türkiye istediğimiz için birileri Türkiye’nin önünü kesmeye çalışıyor. Burada şu yapıyor bu yapıyor bu suçlamanın içerisinde olmadan biz kendi ne yaptığımızı bilerek kuvvetli Türkiye’yi sürdürüyoruz.
FAİZ LOBİSİ NASIL ÇALIŞIYOR?
Bir iktisadın en büyük düşmanı spekülasyondur. Bunu dövizde görüyoruz. Dövizin gerçek kıymeti bu mu? Bu bir spekülasyon. Paradan para kazanmaya çalışan bir kesim var. bu biçimdece bu metodu kullananlar, hak etmediği şey oluşturarak buradan haksız yere milletin imkanlarını kendi kasalarına devşirirler. Çok farklı periyotlarda hayli farklı kılıflarda üretim düşmanı olan bu çeşit çevreler olur.
DÖVİZDEKİ ARTIŞA TAHLİL ÖNERİSİ NE?
Türkiye’ye yabancı yatırımcı gelmiyor problemi gerçeği yansıtmıyor. Daha geçen hafta Çanakkale köprüsünün ortaklarından birisi Güney Kore firması. Türkiye yatırım manasında gerilemedi. Bütün bu ekonomik zorluklara karşın Türkiye’de her hafta sayısız yatırımlar yapıldı. Bunların kıymetli kısmı özel bölüm yatırımı oldu.
Buradaki enflasyonla ilgili kısım şu: Türkiye’de kurdaki çok oynaklık, çok yükseliş ötürüsıyla gerçek olmayan, iktisadın kaidelerinden kaynaklanmayan bu yükseliş ötürüsıyla vatandaşlarımızın alım gücü olumsuz manada etkilendi.
hiç bir iktisatta olağanüstü durum daima devam etmez. Bu olağanüstü bir durumdur, tahminen oluşturulmuş bir durumdur. Kaidelerin getirdiği bir durum. Bu devam etmeyecek sonuçta. Kimileri da diyor ki “Efendim biz büyüdük fakat bu vatandaşın cebine yansımıyor”. Bu olabilir mi? Bir ülke iktisadının düğmesi demek, istihdamın artması demektir. Bizim zorluğumuz şu kısa mühlet.
MİNİMUM FİYAT
Türkiye’de minimum fiyat de fazlaca değerli. Artık neredeyse olağan fiyat haline geldi. ötürüsıyla bizim önümüzdeki minimum fiyatın “herkes tamam bu oldu” diyebileceği bir düzeye çıkarmamız lazım ki alım gücü azalan geniş kitlelerin bu enflasyon baskısı altında ezilmemesi lazım.
Ayrıyeten bu mühlet içerisinde pandemi ötürüsıyla verdiğimiz birtakım dayanaklar var. 780 milyara yakın dayanaklar verildi. Bu dayanakların bir ölçü arttırılması, emeklilerle ilgili çalışmaların, 3600 ek gösterge ile ilgili çalışmaların, bunların kısa periyotta gerçekleştirilmesi lazım. Önümüzdeki sorun dövizin bu kadar yüksek ancak daha da kıymetlisi oynak b ir biçimde seyretmesi. Üreten de tüketen de önünü nazarancek. En kıymetli problemlerden birisi vatandaşlarımızın ferdî tasarruflarını gidip dövize dönmemesidir. Bunu sağlayacak bir noktaya geleceğini ümit ediyorum.
2022’DE MİNİMUM FİYAT NE KADAR OLACAK?
DİSK’in teklifine hürmet duyarım. Sayı da söylemem oran da söylemem. Burada ölçü söylerim. Ölçü hakkaniyetli olacak. Geçen seniçin aşağı götürmeyecek bir sayının hesaplanması. Bu da çok kolaydir, oturulur hesaplanır. Bir de bütçenin imkanları ortasında konuşmak zorundayız.
Olağandışı bir artış kelam konusu. Hükümet sorumluluğunun farkındadır. Dışarıdan gelen salvoları da biliyoruz. En kısa müddet içerisinde Allah’ın müsaadesiyle bu sıkıntı tablonun yatışacağını ümit ediyorum.
“OYUNLARIN FARKINDAYIZ”
Bölgemizdeki ülkelerle olan tansiyonun hiç birisinin niçini Türkiye değildir. Türkiye olarak oynanan oyunun farkındayız. Türkiye bu oyunları bozuyor. Tahminen ekonomik kısımla ilgili taraf da burası. Burada bir terör koridoru oluşturulmasına müsaade etmiyor. Doğu Akdeniz’de kendi sonlarına hapsedilen ülke olmayı kabul etmiyor. Bu olduğu için Yunanistan Ege ve Akdeniz’de silahlandırılmaya çalışılıyor. Biz bu oyunun farkındayız.
BAE İLE YAPILAN EKONOMİK MUTABAKATLAR
Merkez Bankasıyla bankalar ortası işbirliği muahedesi yapıldı.
EYT GÜNDEMDE Mİ?
2022 içerisinde bu problem halledilecek. Biz toplumun konuştuğu sorunların hiç birisine duyarsız kalamayız. Bilhassa toplumsal medyada örgütlenerek epeyce hoş lobi oluşturuluyor olsa da nihayetinde hiç bir sese kulağımızı kapatmayız. Bunları yarın çözmek isteriz lakin sonuçta bir de imkan problemidir. Şu anda önümüzdeki öncelik minimum fiyat. Minimum fiyat vergi haricinde kalmalıdır, benim görüşümüz sorarsanız. Lakin nihayetinde bütçe imkanları etrafında konuşulmasıdır. aslına bakarsanız birtakım takviyelerle aslında taban fiyattan alınan vergilerin de bir biçimde geri iade edildiği sisteme şu anda sahibiz.
Bilhassa iktidar partisinde sorumluluk sahibi olan arkadaşlarımızın söylemiş olduği her kelamı kılı kırk yararak konuşması lazım. Bilhassa bu hassas devirde hassas olunmalıdır. Vatandaş bir zorluktan geçiyor. Bilhassa toplumsal medyadan bir grup manipülasyonlarla bu işi çığırından çıkarmak isteyenlere de dikkat çekmek isterim. Akaryakıta artırım gelmemişken, akaryakıta artırım geldi kuyruklar oldu demek bu da milleti zıvanadan çıkarmaya teşebbüstür.
MISIR’LA EKONOMİK MUTABAKATLAR OLUR MU?
Bir an evvelce Mısır’da güzel tahkim edilmiş bir demokrasiye geçmektir. Bu Mısır’daki bütün farklı kümelerin hayrına olacaktır. Türkiye olarak burada da elimizden gelen dostça dayanaklar olursa bunu yaparız. Kimileri bunu yanlış anladılar ve anlattılar. Mısır’da güzelleşmeler olursa ki kimi emareler görülüyor. Bunun Mısır’ın da hayrına olacağını, Ortadoğu’nun hatta İslam Dünyasının en değerli iki ülkesi içindeki meseleleri halletmesi, her iki ülkenin de hayrına olacaktır.
SİYASETTEKİ SİSTEM TARTIŞMASI
Bakanların aklanması sorunu üzerinden bir sistem eleştirisini ben hayli hakikat bulmam. Vatandaşlarımızın oyuna müracaat edildi, demokrasinin kuralları içerisinde TBMM’de aşikâr bir sayıya ulaşıldı. Millet referandumda evet dedi. Bu referandum yokmuş üzere davranamayız. Bu istikrar kontrol sorunu fiilen devam ediyor. Şu anda bütçe görüşmelerimiz yapılıyor. Muhalefet gelip görüşünü söylüyor. bir müddet daha sonra parlamentoya gelecek ve müzakere görüşleri yapılacak. Ancak sonuçta parlamenter sistem olsa da bu yapılacak. Hükümetin teşkil edilmesi sorunu ise büsbütün birebirdir. Binlerce kişinin görüşü alındı. Cumhurbaşkanlığı sisteminin nerede eksiklikleri var diye. Orada çıkan sonuç şuydu: bir ekip uygulamaya dönük eksiklikler var. Fakat bize ulaşan problemlerin yüzde 95’i uygulamayla ilgili sıkıntılar. Bunlar halledebilir. Birtakım problemler yasa değişiklik gerektiriyor. Büyükelçilerin nasıl atanacağı yetkisini parlamentoya verdik. Bu bir siyasi karardır. Şu anki sistemin eksiklikleri, bir grup rötuşları olabilir, kimi şeyleri değiştirilebilir. Uygulamaya yönelik eksiklikler revize edilebilir.
50+1 TARTIŞMASI
Şu anda gündemimizde 50+1 problemi yoktur. Fakat kural bir defa konuldu, sonuna kadar devam edecektir denmez. Ben kuralı söylüyorum.
KILIÇDAROĞLU’NUN MİTİNG KARARI
Muhalefetin mitinglere başlayacak bulunmasına açıkçası sevindim. Kusura bakmasınlar biz yıllardır Cumhurbaşkanımız her hafta bir yerlerde açılış yapıyor, miting yapıyor. Her birimiz bir yerdeyiz. Seçim çalışmasına fazlacatan başladık. Lakin seçim 2023’ün Haziran ayında yapılacaktır. Biz yalnızca seçimden seçime milletin önüne giden bir siyasi hareket değiliz.”
İktisat Haberleri