Bağlantı Başkanlığınca NATO Doruğu kapsamında “Türkiye ve NATO” başlıklı söyleşi düzenlendi Avrupa Siyasetleri Merkezinin (EPC) Türkiye ve Kıbrıs Uzmanı Amanda Paul, büyük resme bakıldığında, Türkiye’nin NATO’ya yaptığı katkının on yıllar boyunca epeyce büyük olduğunu ve Türkiye’nin yerinin doldurulamayacağını tabir etti.
Paul, Cumhurbaşkanlığı İrtibat Başkanlığınca, Brüksel’de NATO Doruğu kapsamında uzmanların iştirakiyle düzenlenen “Türkiye ve NATO” başlıklı söyleşide soruları yanıtladı.
“Kovid-19 salgını ve ABD’de gerçekleştirilen başkanlık” seçimi hatırlatılarak, “Sizce bu 18 ay NATO’yu nasıl değiştirdi?” sorusunun yöneltildiği Paul, NATO’da 18 aydan öncesine dayanan bir değişimin kelam konusu olduğunu söylemiş oldu.
yıllar evvel NATO’nun kurulma niçinlerinin kıymetli ölçüde değiştiğine işaret eden Paul, dünyanın, özgün katı güvenliğe dayanmayan, farklı çeşitte güvenlik tehditleri içeren yeni bir çağa girdiğine dikkati çekti.
Kovid-19 salgınının tüm dünya için yeni bir güvenlik tehdidi olarak ortaya çıktığını belirten Paul, dezenformasyonların ve salgından kaynaklanan bir çeşit savaşın yaşandığını söz etti.
Paul, salgın devrinde tedarik zincirinin güvenliğinin de kıymetli bir mevzu olarak ortaya çıktığını kaydederek, “Bir dönüşüm sürecinde olduğumuzu düşünüyorum. kararın ne olacağını bilmiyoruz.” diye konuştu.
“2019 Doruğunda Genel Sekreterden, NATO’nun geleceği hakkında bir rapor hazırlaması istendi ve 2030 raporu hazırlandı. Bu rapor hakkında ne düşünüyorsunuz? Bu evrakta raportörlerin sunduğu tavsiyelerin uygulanabilir olduğunu düşünüyor musunuz?” sorusu üzerine Paul, bu doruğun, raporda yer alan tekliflerin ayrıntılandırılması için bir başlangıç noktası olduğunu kaydetti.
Raporda 8 teklif bulunduğunu aktaran Paul, şu görüşleri paylaştı:
“Zirvenin sonunda bir sonuca varılacağını sanmıyorum. Yani bu fazlaca hayalperest bir niyet olurdu. Lakin açıkçası bu teklifler, NATO’yu sahiden farklı bir tarafa gdolayıyor. Örneğin siber güvenlik, yeşil güvenlik, sıhhat güvenliği, Çin üzere daha evvel gündemde olmayan hususlar üzerinde çalışmaya yönlendiriyor. bir epey farklı husus. ve tüm bu konularda bütün üye devletlerin bu dayanışmaya sahip olduğunu sanmıyorum. Farklı görüşler ve vizyonlar var. Yani bahis bu noktalarda daha fazla fikir alışverişi yapmak için bir ortaya gelmek ve oradan devam etmekle ilgili.”
“2024’te her şey bir daha değişebilir”
“NATO üyeleri, tepe konusunda ne kadar optimist olmalı? ABD Lideri Joe Biden’ın NATO ile ilgili açıklamaları size garanti verdi mi? Sizce kâfi mi?” sorusuna Paul, “Tüm NATO üye ülkeleri Biden’ın seçilmesinden memnundu. Zira bildiğimiz üzere selefi NATO hakkında epeyce tasa verici açıklamalar yaptı. ve artık durum bu türlü değil.” karşılığını verdi.
Biden’ın ABD’nin NATO’daki mevcudiyetine dair teminat verdiğini anımsatan Paul, ABD Liderinin eski Lider Donald Trump’ın kimi bildirilerini da yenidenladığını, bunlardan birinin “yüzde 2’lik savunma harcanmasını karşılamak” olduğunu lisana getirdi. Amanda Paul, kelamlarını şöyleki sürdürdü:
“2024’te her şey bir daha değişebilir. Yani bu, şu manaya geliyor, NATO üyeleri rehavete kapılmamalı. Savunma harcamalarını karşılama konusunda daha proaktif olmaları ve beraberinde kendi devletlerinde dayanaklılığı oluşturan birfazlaca NATO gayesine ulaşmak için ulusal adımlar atmaları ve daha kapsamlı bir biçimde bir arada çalışmaları gerekiyor. Zira son senelerda farklı konularda müttefikler içinde bir epey farklılık olduğunu bakılırsabiliyordunuz ki bu da içeride gerçekleşen süreçlerin birçoklarını bir nevi sorguluyor. Evet, ABD’ye muhtaçlığımız var. ABD açıkça NATO’daki en büyük ve en kuvvetli aktör. Lakin beraberinde başka üye devletlerin harekete geçip daha fazlasını yapması gerekiyor.”
“Büyük resme bakmak gerek”
“Türkiye’nin NATO katkısının” sorulduğu Paul, son birkaç yılda kimi NATO ülkeleri ile Türkiye’nin birebir fikirde olmadığını ve kimi meselelerin yaşandığını söylemiş oldu.
Türkiye’nin her vakit NATO ortasında sadık bir müttefik olduğunu ve olmaya da devam edeceğini vurgulayan Paul, “Yani yalnızca Karadeniz’e ve Akdeniz’e baktığınızda bile Türkiye o bölgelerde Rus yayılmacılığına karşı ön saflarda yer alıyor. ve kimi vakit bunun gereğince takdir görmediğini düşünüyorum.” diye konuştu.
NATO müttefiklerinin yaptığı konuşmaları hatırlatan Paul, şunları kaydetti:
“Burada (Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel) Macron’dan bahsedeceğim, Türkiye’den daima şikayet eden ve ‘Türkiye’nin müttefik olmadığını’ söyleyen ve Türkiye’nin ittifak üyeliğini sorgulayan tek kişi o değil. Lakin bence büyük resme bakmak gerekiyor. Açıkçası o, Suriye’de ve Doğu Akdeniz’de gördüğü Türkiye’yi kastediyor ve Türkiye’nin daha makûs bir rol oynadığı kanısına sahip. bir daha de biraz daha incelikli bir duruşa sahip olmanız gerekiyor. Zira daha büyük resme bakarsanız, aslında Türkiye’nin NATO’ya yaptığı katkı, yalnızca artık değil, on yıllar boyunca fazlaca büyük olmuştur. Lider Macron’u da etkileyen öteki NATO müttefiklerine soracak olursanız, farklı bir karşılık alırsınız. ‘Türkiye’nin Avrupa güvenliğinin savunma kalesi olmaya devam ettiğini’ söyleyecekler. Yeri doldurulamaz. Türkiye beraberinde NATO’daki tek büyük Müslüman ülkedir. Bu bile başlı başına benzersizdir.”
“Türkiye’nin iş birliği yaptığını görüyoruz”
Türkiye’nin kimi vakit NATO ortasındaki kararları engellediğine ait epey fazla tenkit olduğuna dikkati çeken Paul, “Kararları engelleyen tek ülke Türkiye değil. Türkiye’nin geçmişte pek de istekli olmadığı kimi konularda iş birliği yaptığını görüyoruz.” dedi.
Türkiye’nin Baltık Hava Polis Misyonuna bir daha katıldığını anımsatan Paul, “Bu bana Türkiye’nin NATO’nun doğu kanadındaki varlığını ve pozisyonunu güçlendirme gereksinimini iki katına çıkaracağımızı kabul ettiği izlenimi veriyor.” sözünü kullandı.
Paul, Türkiye’nin muteber ve epeyce değerli bir ortak olduğunun altını çizdi.
“Doğu Akdeniz konusunda Türkiye milletlerarası bir konferans düzenlenmesi teklifinde bulundu. Bu konferansın olma mümkünlüğü nedir? Uyuşmazlıkları çözmenin yolu ne olmalı?” sorusunu ise Paul, “elbet memleketler arası bir konferansın olması şahane olurdu. Olup olmayacağını vakit gösterecek. Fakat nihayetinde Doğu Akdeniz’deki problemler Kıbrıs sıkıntısına kadar uzanıyor.” diye yanıtladı.
“Türkiye’yi sorumlu tutma eğilimi var”
Kıbrıs sorunu çözülürse Doğu Akdeniz’de hiç bir sorunun kalmayacağına işaret eden Paul, “Ama ne yazık ki bu olacak üzere görünmüyor.” açıklamasında bulundu.
Paul, Kıbrıs sıkıntısının çözülememesinden Türkiye’yi sorumlu tutma eğiliminin olduğuna dikkati çekerek, 2004’teki Annan Planı ve yapılan görüşmelerin çöküşünün Türkiye’ye yüklenemeyeceğini vurguladı.
Farklı bir yaklaşıma gerek olduğunu belirten Paul, bu bahiste Kıbrıslı Rumlara daha fazla baskı yapılabileceğini lisana getirdi.
“Çok yeterli bir fırsat”
NATO 2030 Uzmanlar Kümesi Üyesi, NATO Eski Genel Sekreter Yardımcısı Tacan İldem de tüm müttefik devlet ve hükümet liderlerini bir ortaya getirecek NATO Tepesi’nin transatlantik bağlarını güçlendirmek ve müttefikler içindeki birlik, ahenk ve dayanışmayı sağlamlaştırmak için fazlaca âlâ bir fırsat sağlayacağını tabir etti.
“NATO 2030 Yeni Bir Çağ İçin beraberlik” raporunda 138 teklif ortaya koyduklarını aktaran İldem, tekliflerden birisinin stratejik konseptin güncellenmesi olduğunu belirtti.
NATO’nun toparlanma kabiliyeti konusunda kapasitesini artırması gerektiğine işaret eden İldem, şunları söylemiş oldu:
“Toparlanma kabiliyeti, günümüzde karmaşık güvenlik sıkıntılarıyla bir arada anahtar bir söz haline geldi. Toparlanma kabiliyeti, müttefik ülkelerin kişisel olarak performanslarını ve hazır olma durumlarını ölçebilmek için muhakkak kaideler ve referans kıymetleri tayin edebilmelerine yönelik ulusal kabiliyetleri ile ilgili değerli bir kavramdır. İklim değişikliğinin güvenlik bakımından sonuçları üzere öteki alanlar da var. Bu bahis da stratejik konsept özelinde ele alınmalıdır.”
“Türkiye değerli bir müttefik”
Türkiye için terörle çabanın kıymetli bir sıkıntı olduğunun altını çizen İldem, “Türkiye terörden çok muzdarip olmuştur. NATO 2030 Yeni Bir Çağ İçin beraberlik raporumuzda bunun, NATO ve müttefiklerine yakın ve asimetrik bir tehdit teşkil ettiğini vurguluyoruz. Tüm tezahürleri göz önüne alındığında tesirli bir biçimde iş birliği yapmamız gerekiyor.” dedi.
Bunun ortak ve kıymetli bir sorun olması niçiniyle NATO’nun 3 temel nazaranvi ortasına açıkça dahil edilmesini teklif ettiklerini hatırlatan İldem, NATO ve Avrupa Birliğinin iş birliği yapmasının değerine işaret etti.
Türkiye’nin NATO’nun kolektif savunma uğraşları yanında tüm operasyonlarına ve misyonlarına kıymetli katkılar sunan değerli bir müttefik olduğunu vurgulayan İldem, fikir ayrılıklarının karşılıklı anlayış ve hürmet çerçevesinde tahlile kavuşturulabileceğini kaydetti.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Mehmet Tosun
Paul, Cumhurbaşkanlığı İrtibat Başkanlığınca, Brüksel’de NATO Doruğu kapsamında uzmanların iştirakiyle düzenlenen “Türkiye ve NATO” başlıklı söyleşide soruları yanıtladı.
“Kovid-19 salgını ve ABD’de gerçekleştirilen başkanlık” seçimi hatırlatılarak, “Sizce bu 18 ay NATO’yu nasıl değiştirdi?” sorusunun yöneltildiği Paul, NATO’da 18 aydan öncesine dayanan bir değişimin kelam konusu olduğunu söylemiş oldu.
yıllar evvel NATO’nun kurulma niçinlerinin kıymetli ölçüde değiştiğine işaret eden Paul, dünyanın, özgün katı güvenliğe dayanmayan, farklı çeşitte güvenlik tehditleri içeren yeni bir çağa girdiğine dikkati çekti.
Kovid-19 salgınının tüm dünya için yeni bir güvenlik tehdidi olarak ortaya çıktığını belirten Paul, dezenformasyonların ve salgından kaynaklanan bir çeşit savaşın yaşandığını söz etti.
Paul, salgın devrinde tedarik zincirinin güvenliğinin de kıymetli bir mevzu olarak ortaya çıktığını kaydederek, “Bir dönüşüm sürecinde olduğumuzu düşünüyorum. kararın ne olacağını bilmiyoruz.” diye konuştu.
“2019 Doruğunda Genel Sekreterden, NATO’nun geleceği hakkında bir rapor hazırlaması istendi ve 2030 raporu hazırlandı. Bu rapor hakkında ne düşünüyorsunuz? Bu evrakta raportörlerin sunduğu tavsiyelerin uygulanabilir olduğunu düşünüyor musunuz?” sorusu üzerine Paul, bu doruğun, raporda yer alan tekliflerin ayrıntılandırılması için bir başlangıç noktası olduğunu kaydetti.
Raporda 8 teklif bulunduğunu aktaran Paul, şu görüşleri paylaştı:
“Zirvenin sonunda bir sonuca varılacağını sanmıyorum. Yani bu fazlaca hayalperest bir niyet olurdu. Lakin açıkçası bu teklifler, NATO’yu sahiden farklı bir tarafa gdolayıyor. Örneğin siber güvenlik, yeşil güvenlik, sıhhat güvenliği, Çin üzere daha evvel gündemde olmayan hususlar üzerinde çalışmaya yönlendiriyor. bir epey farklı husus. ve tüm bu konularda bütün üye devletlerin bu dayanışmaya sahip olduğunu sanmıyorum. Farklı görüşler ve vizyonlar var. Yani bahis bu noktalarda daha fazla fikir alışverişi yapmak için bir ortaya gelmek ve oradan devam etmekle ilgili.”
“2024’te her şey bir daha değişebilir”
“NATO üyeleri, tepe konusunda ne kadar optimist olmalı? ABD Lideri Joe Biden’ın NATO ile ilgili açıklamaları size garanti verdi mi? Sizce kâfi mi?” sorusuna Paul, “Tüm NATO üye ülkeleri Biden’ın seçilmesinden memnundu. Zira bildiğimiz üzere selefi NATO hakkında epeyce tasa verici açıklamalar yaptı. ve artık durum bu türlü değil.” karşılığını verdi.
Biden’ın ABD’nin NATO’daki mevcudiyetine dair teminat verdiğini anımsatan Paul, ABD Liderinin eski Lider Donald Trump’ın kimi bildirilerini da yenidenladığını, bunlardan birinin “yüzde 2’lik savunma harcanmasını karşılamak” olduğunu lisana getirdi. Amanda Paul, kelamlarını şöyleki sürdürdü:
“2024’te her şey bir daha değişebilir. Yani bu, şu manaya geliyor, NATO üyeleri rehavete kapılmamalı. Savunma harcamalarını karşılama konusunda daha proaktif olmaları ve beraberinde kendi devletlerinde dayanaklılığı oluşturan birfazlaca NATO gayesine ulaşmak için ulusal adımlar atmaları ve daha kapsamlı bir biçimde bir arada çalışmaları gerekiyor. Zira son senelerda farklı konularda müttefikler içinde bir epey farklılık olduğunu bakılırsabiliyordunuz ki bu da içeride gerçekleşen süreçlerin birçoklarını bir nevi sorguluyor. Evet, ABD’ye muhtaçlığımız var. ABD açıkça NATO’daki en büyük ve en kuvvetli aktör. Lakin beraberinde başka üye devletlerin harekete geçip daha fazlasını yapması gerekiyor.”
“Büyük resme bakmak gerek”
“Türkiye’nin NATO katkısının” sorulduğu Paul, son birkaç yılda kimi NATO ülkeleri ile Türkiye’nin birebir fikirde olmadığını ve kimi meselelerin yaşandığını söylemiş oldu.
Türkiye’nin her vakit NATO ortasında sadık bir müttefik olduğunu ve olmaya da devam edeceğini vurgulayan Paul, “Yani yalnızca Karadeniz’e ve Akdeniz’e baktığınızda bile Türkiye o bölgelerde Rus yayılmacılığına karşı ön saflarda yer alıyor. ve kimi vakit bunun gereğince takdir görmediğini düşünüyorum.” diye konuştu.
NATO müttefiklerinin yaptığı konuşmaları hatırlatan Paul, şunları kaydetti:
“Burada (Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel) Macron’dan bahsedeceğim, Türkiye’den daima şikayet eden ve ‘Türkiye’nin müttefik olmadığını’ söyleyen ve Türkiye’nin ittifak üyeliğini sorgulayan tek kişi o değil. Lakin bence büyük resme bakmak gerekiyor. Açıkçası o, Suriye’de ve Doğu Akdeniz’de gördüğü Türkiye’yi kastediyor ve Türkiye’nin daha makûs bir rol oynadığı kanısına sahip. bir daha de biraz daha incelikli bir duruşa sahip olmanız gerekiyor. Zira daha büyük resme bakarsanız, aslında Türkiye’nin NATO’ya yaptığı katkı, yalnızca artık değil, on yıllar boyunca fazlaca büyük olmuştur. Lider Macron’u da etkileyen öteki NATO müttefiklerine soracak olursanız, farklı bir karşılık alırsınız. ‘Türkiye’nin Avrupa güvenliğinin savunma kalesi olmaya devam ettiğini’ söyleyecekler. Yeri doldurulamaz. Türkiye beraberinde NATO’daki tek büyük Müslüman ülkedir. Bu bile başlı başına benzersizdir.”
“Türkiye’nin iş birliği yaptığını görüyoruz”
Türkiye’nin kimi vakit NATO ortasındaki kararları engellediğine ait epey fazla tenkit olduğuna dikkati çeken Paul, “Kararları engelleyen tek ülke Türkiye değil. Türkiye’nin geçmişte pek de istekli olmadığı kimi konularda iş birliği yaptığını görüyoruz.” dedi.
Türkiye’nin Baltık Hava Polis Misyonuna bir daha katıldığını anımsatan Paul, “Bu bana Türkiye’nin NATO’nun doğu kanadındaki varlığını ve pozisyonunu güçlendirme gereksinimini iki katına çıkaracağımızı kabul ettiği izlenimi veriyor.” sözünü kullandı.
Paul, Türkiye’nin muteber ve epeyce değerli bir ortak olduğunun altını çizdi.
“Doğu Akdeniz konusunda Türkiye milletlerarası bir konferans düzenlenmesi teklifinde bulundu. Bu konferansın olma mümkünlüğü nedir? Uyuşmazlıkları çözmenin yolu ne olmalı?” sorusunu ise Paul, “elbet memleketler arası bir konferansın olması şahane olurdu. Olup olmayacağını vakit gösterecek. Fakat nihayetinde Doğu Akdeniz’deki problemler Kıbrıs sıkıntısına kadar uzanıyor.” diye yanıtladı.
“Türkiye’yi sorumlu tutma eğilimi var”
Kıbrıs sorunu çözülürse Doğu Akdeniz’de hiç bir sorunun kalmayacağına işaret eden Paul, “Ama ne yazık ki bu olacak üzere görünmüyor.” açıklamasında bulundu.
Paul, Kıbrıs sıkıntısının çözülememesinden Türkiye’yi sorumlu tutma eğiliminin olduğuna dikkati çekerek, 2004’teki Annan Planı ve yapılan görüşmelerin çöküşünün Türkiye’ye yüklenemeyeceğini vurguladı.
Farklı bir yaklaşıma gerek olduğunu belirten Paul, bu bahiste Kıbrıslı Rumlara daha fazla baskı yapılabileceğini lisana getirdi.
“Çok yeterli bir fırsat”
NATO 2030 Uzmanlar Kümesi Üyesi, NATO Eski Genel Sekreter Yardımcısı Tacan İldem de tüm müttefik devlet ve hükümet liderlerini bir ortaya getirecek NATO Tepesi’nin transatlantik bağlarını güçlendirmek ve müttefikler içindeki birlik, ahenk ve dayanışmayı sağlamlaştırmak için fazlaca âlâ bir fırsat sağlayacağını tabir etti.
“NATO 2030 Yeni Bir Çağ İçin beraberlik” raporunda 138 teklif ortaya koyduklarını aktaran İldem, tekliflerden birisinin stratejik konseptin güncellenmesi olduğunu belirtti.
NATO’nun toparlanma kabiliyeti konusunda kapasitesini artırması gerektiğine işaret eden İldem, şunları söylemiş oldu:
“Toparlanma kabiliyeti, günümüzde karmaşık güvenlik sıkıntılarıyla bir arada anahtar bir söz haline geldi. Toparlanma kabiliyeti, müttefik ülkelerin kişisel olarak performanslarını ve hazır olma durumlarını ölçebilmek için muhakkak kaideler ve referans kıymetleri tayin edebilmelerine yönelik ulusal kabiliyetleri ile ilgili değerli bir kavramdır. İklim değişikliğinin güvenlik bakımından sonuçları üzere öteki alanlar da var. Bu bahis da stratejik konsept özelinde ele alınmalıdır.”
“Türkiye değerli bir müttefik”
Türkiye için terörle çabanın kıymetli bir sıkıntı olduğunun altını çizen İldem, “Türkiye terörden çok muzdarip olmuştur. NATO 2030 Yeni Bir Çağ İçin beraberlik raporumuzda bunun, NATO ve müttefiklerine yakın ve asimetrik bir tehdit teşkil ettiğini vurguluyoruz. Tüm tezahürleri göz önüne alındığında tesirli bir biçimde iş birliği yapmamız gerekiyor.” dedi.
Bunun ortak ve kıymetli bir sorun olması niçiniyle NATO’nun 3 temel nazaranvi ortasına açıkça dahil edilmesini teklif ettiklerini hatırlatan İldem, NATO ve Avrupa Birliğinin iş birliği yapmasının değerine işaret etti.
Türkiye’nin NATO’nun kolektif savunma uğraşları yanında tüm operasyonlarına ve misyonlarına kıymetli katkılar sunan değerli bir müttefik olduğunu vurgulayan İldem, fikir ayrılıklarının karşılıklı anlayış ve hürmet çerçevesinde tahlile kavuşturulabileceğini kaydetti.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Mehmet Tosun