Doğu Tunç
Bugün itibariyle son bulan uygulamalar, uygulandığı mühlet boyunca personele ne kattı? Uygulamalar kalktığında yansıması ne olacak?
Bu bahisle ilgili sorularımızı yanıtlayan sendika temsilcileri, salgın boyunca personelin korunmadığını belirtiyor. İstisnalar ile işverenlere alan açıldığını belirten personel temsilcileri, hukuk ve iktisat gözetilse bu uygulamalara gerek olmadığının altını çiziyor.
Disk Genel Sekreteri Adnan Serdaroğlu:
‘Pandemi ile başlayan bir şey, pandemi ile sona ermesi gerekir’
“Kısa çalışma ödeneğinin devam ettirilmesi gerektiğini düşünüyoruz. İşsizlik sigortasındaki paralar aslında çalışanların güç günlerinde kullanılması gereken bir para. Şu anda yaklaşık 1 Milyon 300 bin bireye yakın insan kısa çalışma ödeneğinde. Şayet bu ödenek devam ettirilmezse bu insanların mağduriyeti daha da fazlalaşacak. Tahminen de birçoğu işten çıkartılmak durumunda kalacak. Onun için kısa çalışma ödeneği kesinlikle, hiç değilse yıl sonuna kadar devam etmesi gerekiyor. Fakat biz genel olarak da pandemi sürecinin sonuna kadar uygulanmasını istiyoruz. Zira pandemi ile başlayan bir şey pandemi ile sona ermesi gerekir. Zira salgın devam ediyor.”
‘Ücretsiz müsaade uygulaması; patronların, sendikalı oldukları için emekçileri fiyatsız müsaadeye çıkartıp, öç aldığı bir uygulama oldu’
“Ancak orada tabi kısa çalışma ödeneğinin haricinde, fiyatsız müsaade ve nakdi fiyat takviyesi üzere bize bir çok ziyan veren uygulamalar var. Bunların devam ettirilmesini yanlışsız bulmuyoruz. elbette nakdi fiyat dayanağı verilmeli ve en az minimum fiyat kadar olmalı. Ancak fiyatsız müsaade halinde değil. Bu hususta mağduriyet yaşayan kayıt dışı beşerler olsun, toplumun fakir kısımları olsun onlara nakdi fiyat takviyesi sağlanmalı. Bu fiyatsız müsaade uygulaması büsbütün patronlara, sendikalaşma konusunda bir silah olarak kullanılma fırsatı verdi. Şu ana kadar fiyatsız müsaade uygulaması, patronların sendikalı oldukları için personelleri fiyatsız müsaadeye çıkartıp öç aldığı bir uygulama oldu. Bunun asla devam ettirilmesini istemiyoruz lakin kısa çalışma ödeneğinin devam ettirilmesini istiyoruz.”
Disk Genel Sekreteri Adnan Serdaroğlu,” Emekçi çıkartma yasağının, emekçiden hayli patrona yaradığı düşünülüyor. Siz bu bahiste ne düşünüyorsunuz?” sorumuz üzerine kelamlarına şu biçimde devam etti;
‘İşveren, tazminat ödemekten kurtuluyor bu uygulamayla’
“İşten çıkama yasağı diye Türkiye’de bir yasak var ancak fiili olarak uygulamada o denli bir şey yok. Zira patron emekçiyi tazminat vermeden istediği üzere aslına bakarsanız çıkartıyor. Kod 29’u biliyorsunuz. Artık 7-8 koda böldüler bu kodları. Artık patron, istediği üzere emekçiyi tazminatsız çıkartıyor aslına bakarsanız. Uzun yıllar mahkemeler sürüyor. Bu mahkemelerin neticelerina nazaran tazminatlarını alacaklar tahminen lakin insanların mağduriyeti fazlalaşıyor. İşten çıkartma yasağı şayet istisnalar devam edecek biçimde devam ettirilirse büsbütün işverenlerin işine yarayan bir uygulama olur. Şayet büsbütün istisnalar uygulanmadan, hiç bir biçimde işten çıkartılma kelam konusu olmadığı taktirde işimize fayda. Lakin bu koşullarda bizim işimize yarayan bir uygulama değil. Patron tazminat ödemekten kurtuluyor bu uygulamayla.”
‘Tazminatını vermiyorum, gitmek istiyorsan git’
“Bir de şöyleki bir şey var. Kendi isteğiyle ayrılmak isteyen beşerler bile, patrona gidip” ‘tazminatımı ver, karşılıklı anlaşalım’ dediği vakit ‘yok, ben senin tazminatını vermiyorum, gitmek istiyorsan git’ denilerek, çalışanın tazminatının ortadan kaldırılmasına niye oluyorlar. Yani, senelerca alın teriyle biriktirdiği hakkını, patrona bırakmak zorunda kalıyor işçiler” dedi.
TÜRK İŞ İdare Konseyi Üyesi Nazmi Irgat sorularımıza şöyleki karşılık verdi:
‘Ücretsiz müsaade katiyetle olmamalı artık’
“Bütün çalışanların korkusu, bunu fırsat bilerek pandemi daha sonrası kıyıma gidilir mi, işten atılır mıyım korkusu. Lakin sahiden derinlemesine inceledik. Nitekim kurallar uygulanacaksa, hukuk uygulanacaksa ya da iktisat gözetilecekse, bu uygulamalara esasen gerek olmaması gerekiyor. Ancak herkes üzere çalışanlar da bu ülkeyi yönetenlerin bununla ilgili kamuoyunu rahatlatıcı bir açıklama yapmasını bekliyor. Lakin şu ana kadar o da maalesef yapılmadı. Kısa çalışma devam edebilir. Lakin fiyatsız müsaade katiyetle olmamalı artık.”
Nazmi Irgat, ”İşçi çıkartma yasağının, personelden epey patrona yaradığı düşünülüyor. Siz bu hususta ne düşünüyorsunuz?” sorumuz üzerine kelamlarına şöyleki devam etti;
‘İşçi çıkarma yasağı değil, tazminatsız personel çıkartma yasağı yasaklanmış oldu’
“Maalesef o denli oldu. Personel çıkarma yasağı değil, tazminatsız emekçi çıkartma yasağı yasaklanmış oldu. Kod 29 ismi altında, sendika örgütlenmesi yapılan yerlerde, insanları tazminatsız, ihbarsız işten çıkardılar. Üstelik bunlar Kod 29 ismi altında çıkarıldıkları için işsizlik fonundan da yararlanamadılar” dedi.
Uygulamalar son buldu. İktidar husus ile ilgili, çalışanların kaygıları ile ilgili kamuoyunu rahatlatıcı bir açıklama yapmadı. Sendikalar öngörülerini kamuoyuna iletti. Önümüzdeki süreçte bu uygulamaların son bulmasının yarattığı etkiyi ve sonuçları daima bir arada nazaranceğiz. Takipçisi olmaya devam edeceğiz.
(Haberi birinci planladığımızda, 3 büyük sendikadan da görüş almak üzere planladık. Ama HAK-İŞ sendikası 2 gün boyunca 4 farklı görüşme talebimize de olumlu bir dönüş sağlamadı)
Bugün itibariyle son bulan uygulamalar, uygulandığı mühlet boyunca personele ne kattı? Uygulamalar kalktığında yansıması ne olacak?
Bu bahisle ilgili sorularımızı yanıtlayan sendika temsilcileri, salgın boyunca personelin korunmadığını belirtiyor. İstisnalar ile işverenlere alan açıldığını belirten personel temsilcileri, hukuk ve iktisat gözetilse bu uygulamalara gerek olmadığının altını çiziyor.
Disk Genel Sekreteri Adnan Serdaroğlu:
‘Pandemi ile başlayan bir şey, pandemi ile sona ermesi gerekir’
“Kısa çalışma ödeneğinin devam ettirilmesi gerektiğini düşünüyoruz. İşsizlik sigortasındaki paralar aslında çalışanların güç günlerinde kullanılması gereken bir para. Şu anda yaklaşık 1 Milyon 300 bin bireye yakın insan kısa çalışma ödeneğinde. Şayet bu ödenek devam ettirilmezse bu insanların mağduriyeti daha da fazlalaşacak. Tahminen de birçoğu işten çıkartılmak durumunda kalacak. Onun için kısa çalışma ödeneği kesinlikle, hiç değilse yıl sonuna kadar devam etmesi gerekiyor. Fakat biz genel olarak da pandemi sürecinin sonuna kadar uygulanmasını istiyoruz. Zira pandemi ile başlayan bir şey pandemi ile sona ermesi gerekir. Zira salgın devam ediyor.”
‘Ücretsiz müsaade uygulaması; patronların, sendikalı oldukları için emekçileri fiyatsız müsaadeye çıkartıp, öç aldığı bir uygulama oldu’
“Ancak orada tabi kısa çalışma ödeneğinin haricinde, fiyatsız müsaade ve nakdi fiyat takviyesi üzere bize bir çok ziyan veren uygulamalar var. Bunların devam ettirilmesini yanlışsız bulmuyoruz. elbette nakdi fiyat dayanağı verilmeli ve en az minimum fiyat kadar olmalı. Ancak fiyatsız müsaade halinde değil. Bu hususta mağduriyet yaşayan kayıt dışı beşerler olsun, toplumun fakir kısımları olsun onlara nakdi fiyat takviyesi sağlanmalı. Bu fiyatsız müsaade uygulaması büsbütün patronlara, sendikalaşma konusunda bir silah olarak kullanılma fırsatı verdi. Şu ana kadar fiyatsız müsaade uygulaması, patronların sendikalı oldukları için personelleri fiyatsız müsaadeye çıkartıp öç aldığı bir uygulama oldu. Bunun asla devam ettirilmesini istemiyoruz lakin kısa çalışma ödeneğinin devam ettirilmesini istiyoruz.”
Disk Genel Sekreteri Adnan Serdaroğlu,” Emekçi çıkartma yasağının, emekçiden hayli patrona yaradığı düşünülüyor. Siz bu bahiste ne düşünüyorsunuz?” sorumuz üzerine kelamlarına şu biçimde devam etti;
‘İşveren, tazminat ödemekten kurtuluyor bu uygulamayla’
“İşten çıkama yasağı diye Türkiye’de bir yasak var ancak fiili olarak uygulamada o denli bir şey yok. Zira patron emekçiyi tazminat vermeden istediği üzere aslına bakarsanız çıkartıyor. Kod 29’u biliyorsunuz. Artık 7-8 koda böldüler bu kodları. Artık patron, istediği üzere emekçiyi tazminatsız çıkartıyor aslına bakarsanız. Uzun yıllar mahkemeler sürüyor. Bu mahkemelerin neticelerina nazaran tazminatlarını alacaklar tahminen lakin insanların mağduriyeti fazlalaşıyor. İşten çıkartma yasağı şayet istisnalar devam edecek biçimde devam ettirilirse büsbütün işverenlerin işine yarayan bir uygulama olur. Şayet büsbütün istisnalar uygulanmadan, hiç bir biçimde işten çıkartılma kelam konusu olmadığı taktirde işimize fayda. Lakin bu koşullarda bizim işimize yarayan bir uygulama değil. Patron tazminat ödemekten kurtuluyor bu uygulamayla.”
‘Tazminatını vermiyorum, gitmek istiyorsan git’
“Bir de şöyleki bir şey var. Kendi isteğiyle ayrılmak isteyen beşerler bile, patrona gidip” ‘tazminatımı ver, karşılıklı anlaşalım’ dediği vakit ‘yok, ben senin tazminatını vermiyorum, gitmek istiyorsan git’ denilerek, çalışanın tazminatının ortadan kaldırılmasına niye oluyorlar. Yani, senelerca alın teriyle biriktirdiği hakkını, patrona bırakmak zorunda kalıyor işçiler” dedi.
TÜRK İŞ İdare Konseyi Üyesi Nazmi Irgat sorularımıza şöyleki karşılık verdi:
‘Ücretsiz müsaade katiyetle olmamalı artık’
“Bütün çalışanların korkusu, bunu fırsat bilerek pandemi daha sonrası kıyıma gidilir mi, işten atılır mıyım korkusu. Lakin sahiden derinlemesine inceledik. Nitekim kurallar uygulanacaksa, hukuk uygulanacaksa ya da iktisat gözetilecekse, bu uygulamalara esasen gerek olmaması gerekiyor. Ancak herkes üzere çalışanlar da bu ülkeyi yönetenlerin bununla ilgili kamuoyunu rahatlatıcı bir açıklama yapmasını bekliyor. Lakin şu ana kadar o da maalesef yapılmadı. Kısa çalışma devam edebilir. Lakin fiyatsız müsaade katiyetle olmamalı artık.”
Nazmi Irgat, ”İşçi çıkartma yasağının, personelden epey patrona yaradığı düşünülüyor. Siz bu hususta ne düşünüyorsunuz?” sorumuz üzerine kelamlarına şöyleki devam etti;
‘İşçi çıkarma yasağı değil, tazminatsız personel çıkartma yasağı yasaklanmış oldu’
“Maalesef o denli oldu. Personel çıkarma yasağı değil, tazminatsız emekçi çıkartma yasağı yasaklanmış oldu. Kod 29 ismi altında, sendika örgütlenmesi yapılan yerlerde, insanları tazminatsız, ihbarsız işten çıkardılar. Üstelik bunlar Kod 29 ismi altında çıkarıldıkları için işsizlik fonundan da yararlanamadılar” dedi.
Uygulamalar son buldu. İktidar husus ile ilgili, çalışanların kaygıları ile ilgili kamuoyunu rahatlatıcı bir açıklama yapmadı. Sendikalar öngörülerini kamuoyuna iletti. Önümüzdeki süreçte bu uygulamaların son bulmasının yarattığı etkiyi ve sonuçları daima bir arada nazaranceğiz. Takipçisi olmaya devam edeceğiz.
(Haberi birinci planladığımızda, 3 büyük sendikadan da görüş almak üzere planladık. Ama HAK-İŞ sendikası 2 gün boyunca 4 farklı görüşme talebimize de olumlu bir dönüş sağlamadı)