Gilligan Kuram, Carol Gilligan tarafndan gelistirilen feminist psikoloji kuramdr. Gilligan, 1982de yaymlanan Bir Erkek Ozneligi Olmadan Insan Etigi adl kitabnda belirttigi gibi, erkeklerin ozneliginden hareket eden klasik etik kuramlar, kadnlarn ve cocuklarn etik anlaysn dikkate almamaktadr. Gilligan, kadnlarn ve cocuklarn etik dusuncelerinin, erkeklerinkinden cok farkl oldugunu ve kadnlarn ve cocuklarn etik dusuncelerini anlamak icin klasik etik kuramlarnn yetersiz kaldgn vurgulamstr. Gilligan Kuram, etik dusunceyi, kadn ve cocuklarn etik anlayslarn temel alan bir etik kuram olarak tanmlanmaktadr.
Kuramn Temel Ilkeleri
Gilligan Kuram, kadnlarn ve erkeklerin etik anlays arasndaki farklar vurgulayan uc temel ilkeye dayanmaktadr. Bunlar sunlardr:
1. Insanlar, kendilerini etik olarak sorumlu hissettiklerinde iki temel arays arasnda kars karsya kalrlar: kendini korumak veya baskalarn korumak.
2. Kadnlar ve erkekler arasndaki etik anlays farklar, toplumsal cinsiyet rollerinden kaynaklanmaktadr.
3. Kadnlar, erkeklerden daha fazla diger insanlarn ihtiyaclarn gozeten bir etige sahiptir.
Kuramn Kullanm Alanlar
Gilligan Kuram, cocuklar ve yetiskinlerin etigi, aile ve toplumsal iliskiler, mesleki etik, tp etigi gibi bircok alanda kullanlmaktadr. Kuram, toplumsal cinsiyet rolleri ve cinsiyete dayal sosyal normlarn etige etkisini anlamaya yardmc olmaktadr. Kuram, cogu kamu hizmeti alanndaki profesyonellerin karslastklar etik sorunlar anlamalarnda ve cozmelerinde onemli bir rol oynamaktadr.
Kuramn Elestirileri
Gilligan Kuramnn, etik dusunceyi kadnlarn ve cocuklarn etik anlayslar uzerinden tanmlama yonundeki yaklasm, baz kuramsal elestirileri de beraberinde getirmistir.
Kuramn Temel Ilkeleri
Gilligan Kuram, kadnlarn ve erkeklerin etik anlays arasndaki farklar vurgulayan uc temel ilkeye dayanmaktadr. Bunlar sunlardr:
1. Insanlar, kendilerini etik olarak sorumlu hissettiklerinde iki temel arays arasnda kars karsya kalrlar: kendini korumak veya baskalarn korumak.
2. Kadnlar ve erkekler arasndaki etik anlays farklar, toplumsal cinsiyet rollerinden kaynaklanmaktadr.
3. Kadnlar, erkeklerden daha fazla diger insanlarn ihtiyaclarn gozeten bir etige sahiptir.
Kuramn Kullanm Alanlar
Gilligan Kuram, cocuklar ve yetiskinlerin etigi, aile ve toplumsal iliskiler, mesleki etik, tp etigi gibi bircok alanda kullanlmaktadr. Kuram, toplumsal cinsiyet rolleri ve cinsiyete dayal sosyal normlarn etige etkisini anlamaya yardmc olmaktadr. Kuram, cogu kamu hizmeti alanndaki profesyonellerin karslastklar etik sorunlar anlamalarnda ve cozmelerinde onemli bir rol oynamaktadr.
Kuramn Elestirileri
Gilligan Kuramnn, etik dusunceyi kadnlarn ve cocuklarn etik anlayslar uzerinden tanmlama yonundeki yaklasm, baz kuramsal elestirileri de beraberinde getirmistir.